Şu sıralar hem yerli hem de yabancı kaynaklarda 2012’nin teknoloji, sosyal medya ve internet dünyasına dair onlarca öngörüye rastlamak mümkün. 2012’ye dair tahminlerde bulunmak hazır moda olmuşken ben de aşağıdaki yazıyla zamanın ruhuna ayak uydurmak istedim ama malum bendeniz ters ve muhalif bir insan olduğum için mevzuya farklı bir açıdan yaklaşmayı doğru buluyorum.
Bendeniz size 2012’de olacakları söyleyemem ama nelerin olmayacağını söyleyebilirim.
Bu arada eklemek lazım, bu öngörü işi büyük cesaret istiyor çünkü tutturamadığınız iddialarınız üzerinden çok değil bir sene sonrasında ve hatta sonraki yıllarda dahi topa tutulma ihtimaliniz var. O yüzden sizden aşağıdaki gibi öngörüleri okurken biz kahin taklidi yapan geeklerin de etten ve kemikten oluştuğumuzu unutmamanızı rica ediyorum.
Peki 2012’de Neler Olmayacak?
– Dikey e-ticaret sitelerinin birçoğu tutmayacak. Sektörün önde gelen isimlerinin 2012 tahminleri arasında yer alan “dikey e-ticaret girişimlerinin artışı” neredeyse yalnızca fikir bazında olacak, somut hale geçirenler ise sayıları bir elin parmaklarını ancak bulan “büyükler” olacak. İşin lojistik, depolama, pazarlama, satış ve iş geliştirme taraflarından bihaber olan ancak parlak bir dikey fikir bulduğunu düşünen yeni girişimciler şanslılarsa güç bela buldukları yatırımlar ile maalesef batmaktan kurtulamayacaklar.
Aradan sıyrılan ancak birkaç tane olacak ve meydan e-ticarette tecrübesi olan büyüklere kalacak. Onlar da varolan işlerinin marka güvenilirliğinden, depolama ve lojistik hizmetlerinden faydalanabildikleri için başarılı olacaklar. Yine de bu dikey girişimlerin sayıları çok az olacak, rüzgar çabuk dinecek. Şahsi fikrim, özel alışveriş siteleri ve grup alışveriş siteleri pastayı domine etmeye devam edecekler.
– Türk girişimlerine gelen yabancı yatırımlar beklenildiği kadar hacimli ve çok sayıda olmayacak. Aradan sıyrılan birkaç tanesi hariç yatırımlar genellikle Türk yatırımcılar tarafından gerçekleşecek. Bunun en büyük sebebi yakın geçmişte hızlı büyüyen başta e-ticaret sektöründekiler olmak üzere birçok internet girişiminin 2012’de istikrar sınavı verecek olması ve ayrıca heyecan verecek ve dolayısıyla yatırım alacak yeni girişimlerin ufukta gözükmemesidir. Ek olarak bu toprakların sahip olduğu heyecan ve fikir mastürbasyonu kadar yazılım mühendisinin yetişmiyor oluşu da yeni ya da varolan girişimlerin yabancı yatırım almamasının sebebi olacak.
– Sosyal medya uzmanlığı hırsı bitmeyecek, bu moda geçmeyecek. Televizyonlarda ve gazetelerde dahi taşıdığı ünvanı hak eden ve etmeyen birçok sosyal medya uzmanına denk geleceğiz. Herkes kendini sosyal medya uzmanı olarak tanıtmaya devam edecek ancak sosyal medya uzmanları pazarlamadan ve satıştan anlamamaya da devam edecek.
Yeni yeni emeklemeyi öğrenen Türkiye’deki sosyal medya sektörü ve anlayışı önümüzdeki sene de birçok kifayetsiz muhteris tarafından lekelenecek ancak bu dönem aynı zamanda kendini laf olsun diye değil, gerçekten geliştiren birçok azimli genç insan için de fırsat zamanı olacak.
– Türkiye’deki sosyal medya konferansları ve eğitimleri maalesef azalarak bitmeyecek, elimizi salladığımızda ellisini göreceğiz. Birçok kendini zeki sanan girişimci son derece duygusal sebeplerden dolayı “Facebook nedir?” ya da “Twitter’da nasıl tweet atılır?” gibi eğitimler ve “Sosyal medyanın markalar için önemi” ya da “Engagement çok çok önemli” başlıklı konferanslar düzenleyip sosyal medya uzmanı olmak isteyen gençlerimizin kanını ve cüzdanını emecek.
Ancak bu konferans ve eğitimlerin arasından ismi, cismi ve geçmişi belli olan bazıları sıyrılacaklar ve sektöre ciddi ciddi yeni insanlar yetiştirecekler. Bu kadar dalga geçilen sosyal medya uzmanlığı onlar sayesinde Türkiye’de hakettiği değere ve öneme kavuşacak. Bu girişimler önemli ajanslar ve kurumsal şirketler tarafından da desteklenerek nitelikli çalışan eksiği 2012’den itibaren hızla kapatılacak.
– Türkiye’de sansüre karşı çıkan tepki artmayacak, azalacak. İnsanlar sansüre ve engellemelere karşı farklı yollar kullanmaya alışacak, verilen anlık tepkiler ile deşarj olunacak. Yaz aylarında sansüre karşı yapılacak bir yürüyüş ile Foursquare’de Super Duper Swarm Badge’leri toplanacak ancak sansür devam edecek.
Güvenli internet ismindeki filtre sistemi devam edecek ama çok fazla insan tarafından kullanılmayacak. Tabi bu durum BTK’nın Türkiye’deki “müstehcen” içeriğe karşı bakış açısını değiştirmeyecek.
– Twitter Türkiye’de sansürlenmeyecek (bu maddeyi öngörüden çok racon kesmek gibi okumanız da mümkün).
– Google+ projesi rafa kaldırılmayacak, Google+ Facebook’a yenilmeyecek. 2012 yılı boyunca Facebook’a gizlilik konusuyla ilgili açılan davaların haberlerini okuyacağız. Özellikle yeni Timeline özelliği ile eski sevgililerinin duvarlarda kalan izleri yeni ilişkileri huzursuz edecek ama daha önemlisi insanların Facebook’taki gizlilik ayarlarından dolayı kafası iyice karışacak. Yine de kullanıcılar yıllardır emek verdikleri Facebook’tan ayrılmayacaklar. Bildiğiniz gibi hasbelkader süren ilişkiye vermiş bulunduğunuz emek uzun süren ilişkilerin gazı ve debriyajıdır.
Ancak Google+ Facebook’un her sendeleyişinde yeni üyelere kucak açacak. Diğer Google ürünleriyle entegrasyonu arttıracak, yeni satın alımlarla Facebook’a karşı ayakta kalacak. Özellikle lokasyon bazlı büyük bir satın alma Google’ın iştahını kabartacak. Neticede 2012 yılı Google+’ın düştüğü değil, Facebook’un sallandığı ama yine de yıkılmadığı yıl olacak.
– Hiç boşuna heveslenmeyin, iPad ve iPhone fiyatları ucuzlamayacak. Steve Jobs ölmüş olabilir ama mirası devam edecek ve Apple’ın pazarlama stratejisinin önemli bir parçası olan yüksek fiyata dayalı çekici marka algısı yaratma planı sürecek. Halen etrafta iPad ya da iPhone gördüğümüzde etkileneceğiz ama yine de Apple ürünlerine çok afedersiniz bok atmayı sürdüreceğiz.
Tabi daha ucuza Android yüklü telefonlara rastlamaya devam edeceğiz. Her gün daha da ucuzu çıkacak karşımıza. Belki Android kullanan ve prototip olmayan yerli üretim bir telefon ya da tableti de konuşabiliriz 2012 yılında, kim bilir.
– Semantik web fikri pratiğe geçememeye, küçük başarılar haricinde teoride kalmaya devam edecek. Aynen yıllar yıllar önce herkesi heyecanlandıran ancak pratiğe gerçek anlamda bir türlü dönüşemeyen yapay zeka fikrinde olduğu gibi semantik web de önümüzdeki yıl boyunca bir tatlı huzur içinde kendisini ve bizi uyandıracak prensini bekleyecek.
Semantik web kavramı basitçe bahsetmek gerekirse üretilen dijital verilerin sadece insanlar için değil bilgisayarlar için de anlamlı hale getirilmesi, yorumlanabilmesi ve farklı yazılım ya da platformların bu anlamlandırma sürecinde birbirinden beslenebilmesi ve etkilenebilmesidir. Şimdi diyeceksiniz ki “Facebook kullanıcıların bilgilerine göre anlamlı arkadaş önerilerinde bulunabiliyor, al sana semantik web”. Ben de diyeceğim ki “semantik web kavramı ilk olarak ortaya çıktığında (sene 2001, buralar hep dutluktu) bundan çok daha fazlası bekleniyordu”. Belki de daha fazla zamana ihtiyaç var ve o sene 2012 senesi değil.
– Türk tablet dünyasında büyük yankı uyandıran Fatih projesi gerçeğe dönüşmeyecek. Dönüşse bile yabancı değil yerli yatırım ağırlıklı olacak ve maalesef ortalamanın altında bir kaliteyle “mış gibi” gösterilecek. Erke dönergecinden hallice diye tarihe geçecek olan Fatih projesi seçimler öncesinde, yani 2013 ve 2014 yıllarında tekrar gündeme gelecek.
Ayrıca 2012 yılı boyunca aşk, para ve sağlık her zaman sizin yanınızda olmayacak, Susan Miller bile bazen sizi kurtaramayacak. Bunun nedeni de insanın doğasında mutsuzluğun olması sanırım. Öte yandan mutlu olmak da, mutsuz olmak da sizin elinizde.
Sıra sizde. Sizce 2012’de neler olmayacak?