Bir girişimci ile ilişkide olmak, biraz farklı olabilir. Ölmeden önce yapılacak şeyler listesine girmeyi hak edecek kadar tuhaf ama güzel bir deneyimden söz ediyorum. Bir girişimci olarak hem kendi hayatımda yaşadıklarımı, hem girişimci dostlarımın karşılaştıkları ortak noktalar olduğunu fark edip bunu yazmak istedim.
1. İş hayatı ve kişisel gelişim hakkında fazlaca okuyabilirler. Şaşırmayın.
Fazlaca demek biraz alçakgönüllü olmuş olabilir. Girişimciler kişisel ve profesyonel gelişimlerinde pek az noktada kendilerini ‘istedikleri yerde‘ görürler. Bunun sonucunda da, kütüphanelerin girişimci anılarıyla, başarı hikâyeleri ile dolu olduğunu görürsünüz. Notlarında, e-posta taslaklarında, Chrome favorilerinde Techcrunch’tan, Webrazzi’den bol bol link vardır. Takılmayın.
2. Çalışmadan durmaları çok zordur, ikna etmek için şansınız var
Kendi işine sahip biri için işi işte bırakmak diye bir şey yoktur. Bunun yerine her zaman yapılacak işler vardır. Biraz boş vakit kaldı mı, ‘güzel bir cafe’ye geçeyim de yapılacaklar listemdeki işlere bakayım’ ve benzeri bahanelerle yine çalışılır. Hiçbir şey olmazsa sektörde neler olup bittiğine, rakiplerin durumuna göz atarlar. Ancak durum çok da imkânsız değil. Biraz zorlarsanız, gerçekten çalışmadıkları ve sizin için ayıracakları vakit mutlaka bulunur.
3. Hesap ödendikten sonra ‘kasa fişlerini’ toplayabilir, sakın yanlış anlamayın
Yahu ne yediğimizi içtiğimizi hesaplamıyoruz, merak etmeyin. Gider yazıyoruz. Sonuçta öğle arası kaçamağı da bir nevi iş toplantısı. Bir süre sonra alışırsınız ve hatta siz uyarmaya başlarsınız, ‘Bana bak fiş almayı unutma buradan iyi KDV çıkar‘ gibi hesaplamalar yaparken bulursunuz kendinizi. Sonra gözlerini yaşartırsınız girişimci kardeşimin. Sarılır size kocaman…
4. Her şeyin zaman analizini yaparlar. Her şeyin…
Çünkü yapılacaklar listesi ASLA boş kalmaz. Bir girişimcinin yapmak isteyeceği son şey, vaktini boşa harcamak ya da verimsizce vakit geçirmek olurdu. Yani sizinle vakit geçirmesi demek, sizi gerçekten çok seviyor demek. İstisnalar her zaman var ancak bir girişimci sırf ‘karşı cinsle vakit geçireyim‘ diye vaktini harcamaz. Bu konuda müsterih olun, bir kahve daha söyleyin, zar zar buluştuğunuz bu anın tadını çıkarın. Bir de buluşmalarınızı Calendar’dan davet ile yaparsa gücenmeyin. Çok rica ederim.
5. Kesinlikle 9-6 mesaisi yapmazlar. Yapamazlar. ‘Düzenli bir iş hayatın olsun’ diye ısrar etmeyin.
Bir girişimci, -hele ki işin daha başındaysa- hem pazarlamacı, hem içerik üretici, hem satışçı, hem lider, hem müşteri temsilcisi, hem sosyal medyacı, hem paketçi, hem kargocu olabilir. Listeyi mütevazı tuttum. Hal böyleyken bir girişimcinin 9-6 mesaisi olmasını beklemek gerçekçi olmaz, sizi ve ilişkinizi yıpratır. Hem de tavır olarak çok üzücü. Lütfen girişimci bir sevgiliniz varsa, ona ‘düzenli bir hayatın olsun‘ derken düzensiz yaşıyorsun mesajı altında 9-6 mesaiyi dayatmayın. Destekleyici olun.
6. Çok fazla soru sorarlar, faydalanın.
Girişimci asla öğrenmekten vazgeçmeyen kişidir. Konu yaptığı iş ya da mesleği ile ilgili olmasa bile, zihinsel olarak öğrenmeye meraklıdır. Alabildiği kadar bilgiyi almak için yüzlerce soru sorabilir. Bu yüzden de tuhaf bir bilgi hafızası oluşur. Çok alakasız konularda sohbet imkânınız olur. Tabii her insanda bunu bulmak mümkün ancak bir girişimci ile beraberseniz, her zaman konuşacak güzel şeyler bulabilirsiniz.
7. Tembel insanlarla vakit geçirmekten hoşlanmazlar. Dikkat edin.
Girişimciler, kendi iç motivasyonlarını yüksek tutmak için çoğu zaman istemsizce etrafındaki ‘boş’ insanları terk ederler. Daha çok kendileri gibi üretken -hatta kendilerinden çok daha fazla üretken- insanlarla vakit geçirmeyi severler. Bu ilişkilere de yansır. Sizin de -her ne yapıyor olursanız olun-, hareketli ve çalışkan olduğunuz görmek isterler. Aksi halde işler yavaş yavaş sarpa sarar. ‘Yok ya?‘ demeyin, kızmayın. Ben size olanı söylüyorum.
8. Her işten anlayan tiplerdir girişimciler. Farkları ise, gerçekten öyledirler.
Motivasyonu yüksek bir girişimci, tam kapasite ile çalıştığında (girişimci dostlarım alınmasın, biraz makine gibi oldu ama demek istediğimi anladınız) birden fazla insanın yaptığı işi tek başına layıkıyla yapabilir. Bu sürekli olmasa da, ‘yapabilir‘ olması ve bunun bilincinde olması insanı biraz daha farklı kılar. Mesela yanında bir Word dökümanı açtığınızda kısayolları kullanmadığınız için kısa süreli bir gerginlik yaşamanız mümkün. Günün sonunda ‘Ver şu bilgisayarı.‘ ile başlayan durum, bütün hafta yapmanız gereken işleri birkaç saatte yapan sevgilinize teşekkürle bitebilir. (İlgili örnek, gerçek olaylara dayanmaktadır.)
9. Başarmak için yaşarlar. Destekleyici olun.
Girişimciler, sürekli olarak bir tür hedef için yaşarlar. Genelde aynı anda birden fazla hedefleri olur. Hedefe ulaşılan her anda, bir sonraki hedef için daha fazla motive olurlar. Bütün bu süreçte sizin desteğiniz inanılmazdır, paha biçilemezdir, mükemmeldir.
10. Kendiliğinden gelişen şeyler işin doğasında var. Ne yapalım…
Mesaisiz iş hayatı, sürekli değişen sorumluluklar, hedefe ulaşmak için her şeyi yapabilme yetisi, insanın zaman zaman aradığı o ‘sıradanlığa‘ imkân vermez. Bir girişimciyle birlikteyseniz, her zaman spontane hadiseler başınıza gelebilir. Düşünsenize, doğum gününüzde baş başa yemektesiniz ve aklına süper bir fikir geldi. Acilen yazılımcı ortağı ile görüşmesi lazım. Tutamazsın. Kötü niyetli değil işte, o da öyle. Dedik ya, ne yapalım…
11. Girişimcilik hakkında hiç olmadığı kadar çok şey öğreneceksiniz.
Hikâyeler, başarılı girişimler ve başarısız girişimler… Hangi konu hakkında konuşursanız konuşun mutlaka girişimcilerin dünyasından her gün bir şeyler duyacaksınız ve ister istemez girişimcilik hakkında pek çok şey öğrenmiş olacaksınız. Belki girişimci olma gibi bir hayaliniz yok ancak bu size gündelik hayatınızda da, ‘normal’ iş hayatınızda da ciddi katkılar sağlayabilir. Hiç olmazsa, ‘onursal girişimci‘ olursunuz. Fena mı?
12. Girişimci dediğin gizli romantiktir, sürpriz yapmayı iyi bilir.
Girişimcilerin kafası farklı çalışır. Her ‘ulaştığı‘ başarı, onu bir sonraki ‘büyük başarı‘yı düşünmeye iter. Bu yüzden girişimci sevgilinin yapacağı sürpriz öyle çiçek göndermek yok efendim çikolata almak gibi ‘standartların’ ötesindedir. İnsanı şoka sokar, mutluluktan ağlatır. Sürpriz yapmayı sizden öğrenecek değiliz.
13. Tabii insanlara kız / erkek arkadaşınızın ne yaptığını anlatmak biraz zor olacaktır.
‘Girişimci de geç.‘ ile olmuyor işte. Sonrasındaki soruların ardı arkası kesilmiyor. Bu yüzden girişimi iyi tatbik etmiş olmanız lazım. Adı nedir, ne zaman kuruldu, varsa büyük rakibinin adı, yatırımcısı, efendime söyleyeyim neden böyle bir şey yaptığı… Bunların hepsini anlatmak gerekecek. Yani ne iş yapıyorun cevabı en az 10 dakika. Olsun. Sevgi neydi? Sevgi emekti.
14. Sosyal Ağ, Jobs gibi filmlere her zaman biletiniz var.
Bu işin klişesi. Ama bir girişimcinin tercih ettiği filmler Sosyal Ağ ya da Jobs gibi biyografi içeren filmlerin ötesinde de olabilir. Fark edeceksiniz ki seçtiği her dizi ya da filmde, kült bir karakter, bir başarı hikâyesi ya da durmak bilmeyen bir macera, sürekli çözülmesi gereken problemler olacak. Ve çoğu zaman bu filmler, ‘herkesin‘ sevdiklerinden farklı olacak.
15. Duygu dünyaları inişli çıkışlı olabilir. Hatta bu sık sık olabilir.
Maalesef alttan alan taraf çoğunlukla siz oluyorsunuz. Bu belki adil değil ama genelde böyle yürüyebiliyor. Evet, girişimciler başarıyla süper motive olabiliyorlar ama işlerindeki küçücük bir yavaşlama, duygu dünyalarını cehenneme çevirebiliyor.
16. Girişimciler dağılmaya yatkındır, engelleyin.
Bu ‘her işten anlama’ mevzusu ve sürekli yeni projelere olan açlık, bir başka yazının konusu. Ancak deneyimlediğim ve gördüğüm o ki, bu durumu ilişkiler çözebiliyor. Onun fazla dağıldığını ve kendisini tüketecek kadar fazla işe yoğunlaştığını gördüğünüzde kendine hakim olmasını sağlayın. Bu çok önemli. Ben bunun için pek çok insana minnettarım. Çünkü girişimci birey tuhaf bir şekilde kimsenin sözünü dinlemezken, partnerinin sözü bu tip konularda daha mühim olabiliyor.
17. İnanın, sizi tahmin ettiğinizden daha çok önemsiyor ve düşünüyor.
Belki de bu yazıyı okuyan pek çok insan, buradaki sebeplerden ötürü bir girişimciyi ‘sevgili adayı‘ olmaktan çıkarcak. Ancak inanın, bunların tamamını bütün girişimciler biliyor, biliyoruz. Buna rağmen bize katlanan, bize sevgisini gösteren, bizi önemseyen insanlara teşekkür ediyoruz.
Şuraya şu notu da bırakayım, bunun mizahi yönleri bir yana, biraz da ilişkilerinde ‘anlaşılma sorunu‘ yaşayan girişimciler için yalnız olmadıklarını bilsinler diye yazdım. Dünyada da benzer tavsiyeler barındıran bir yazıdan faydalanarak ortak noktaları yakalamaya çalıştım. Yazı yayınlanmadan önce gerçek girişimcilerin sevgililerinden tam not aldı, eklemek istedikleriniz varsa lütfen yorum yazın. :)