Narin ve nazik bir toplum olduğumuz için, Başbakan’dan görevli memura, Atatürk’ten halkın dini duygularına birçok konuda hakarete karşı tahammülümüz sıfırdır. Sorsanız ne idüğünün pek bilinmediği ortaya çıkacak Türk örf ve adetlerine uymayabilecek muzır neşriyatı hiç sevmeyiz. Şiir, tuval, makale, fıkra, hacking şeklinde karşımıza çıkan psikolojik terör, bilimsel terör ve arka bahçe terörünü öven siteleri kapatırız. Kısacası keyfi (aman keyif verici maddelerle karıştırmayın) sansürümüz boldur.
Düşüncenin anayasa ile korunduğu Amerika’da ise fikir suçu kavramı yok denecek kadar kısıtlıdır. Düşünceyi kısıtlamaya çalışmak kanuna aykırıdır. İnternette yapılacak bazı yorumlar yüzünden birilerinin tutuklanması, “köpek insanı ısırdı” değil, “insan köpeği ısırdı” kategorisine girmekle kalmaz, protestolara uğrar. İşte bu yüzden Amerika, geçen haftadan beri FBI’ın görev başında olmayan bir askeri, Facebook’ta yazdıklarından dolayı tutuklamasını korku içinde tartışıyor.
Irak ve Afganistan’da hizmet etmiş 26 yaşındaki asker Brandon J. Raub, halka açık olmayan ve yeni oluşturduğu Facebook sayfasında yaptığı girdiler birileri tarafından beğenilmeyince, kapısında federal ajanları buldu. Polis ve FBI’ın katıldığı yarım saatlik ve kendi ifadesiyle “bütünüyle işbirlikçi” olduğu sorgu sürecinin ardından, kendi rızası olmadan kelepçelenip, zorunlu psikolojik tedavi görmek üzere hastaneye yatırıldı. Olayın üzerinden henüz bir hafta geçmemiş olmasına rağmen, Raub’un destekçilerinin sayısı artıyor.
Raub’u temsil etmek üzere harekete geçen TheRutherfordInstitute kurucusu John W. Whitehead, müvekkilini sıradan bir vatandaş olarak yansıttı. “Brandon Raub, Facebook’da şarkı sözleri, abartılı politik görüşler, hatta konu komşuya, eşe dosta ve ülkeyi yönetenlere bulaşan girdiler paylaşmak üzere sayfalar kuran bir sürü Amerikalı’dan farksızdır” diyen Whitehead, anayasal hakların ihlal edildiğine vurgu yaptı.
Hiçbir terör eylemi olmadan terörist ilan edilen Wikileaks’in bu ay ortaya çıkardığı Amerikan TrapWire izleme sistemi ile sokakta izlendiğini hissetmeye başlayan Amerikan halkında, özel Facebook sayfalarında dahi izlendiği korkusu oluşmakta. FBI adına konuşan Dee Rybiski ise, en son Batman galasında örneği görülen “manyak katil” korkusuna oynayarak, durumu hafifletme çabasında. FBI’ın online taramalarla uğraşmadığını belirden Rybiski, “tehditkar olarak algılanan girdiler hakkında çok sayıda şikayet” aldıklarını söyledi ve “son zamanlarda gerçekleşen toplu cinayetlerin ışığında, güvenlik birimlerinin şikayetleri görmezden gelmesi büyük hata olurdu” dedi.
Testi kırıldıktan sonra yapılanlar, işlenen suçlardan zarar görenlere kaybettiklerini çoğu zaman geri veremiyor. Ama bazı şeylerin önüne henüz olmadan geçme çabaları ise, işlenmemiş suçun nasıl suç olabileceğine dair soru işaretleri oluşturuyor. Riskler karşısında oluşan korku ve endişeleri dindirmenin yolu ise genelde özgürlükleri feda etmekten geçiyor. Bu yüzden ABD’nin giderek paranoyaklaşan güvenlik birimleri, internetin özgürlüğüne büyük tehdit oluşturuyor. Bunun uzun vadede etkileri ne olacak henüz bir şey söylemek için erken, ama yakın vadede en çok etkilenecek kurumlar arasında Facebook’un olacağı kesin.
Facebook henüz Brandon J. Raub tutuklaması hakkında bir açıklama yapmadı. Bu konuyu yakından takip eden ve bir açıklama bekleyen insanların gözünde, Facebook’un sessizliği bir suça işaret ediyor. Bütün dünyanın toplandığı tek adres olmak isteyen bir sosyal ağ için, son derece sıradan görüşlerin yansıtıldığı sayfaların polisçe gözlenmesi ve sayfa sahibinin alıkoyulması kabul edilemez olmalı. Sonuçta insanlar Facebook’da bazı şeyleri söylemekten çekinirse, Facebook’ta daha az vakit geçirmeye, rakiplere kaymaya, hatta hesaplarını kapatmaya başlayabilir. Tutarsız sansürcü politikası ile zaten ciddi eleştirilere maruz kalan Facebook, yanına bir de polis ispiyonculuğunu eklenirse, zor durumda kalabilir. Kim bilir, Facebook belki de kanuni kısıtlamalara kafa tutmak için The Internet Association adlı oluşumun kurulmasını bekliyor, ama son derece aklıselim demeçler veren Brandon Raub da, zoraki hastane ziyatetinin son bulmasını…
