Dünyayı dolaşmak birçoğumuzun en büyük hayalleri arasındadır. “Piyangodan para çıksa, ilk iş bir dünya turuna çıkarım.” diyen bir milyon kişi bulmamız çok zor olmasa gerek. Peki, dünyayı dolaşsak uğramadan edemeyeceğimiz mekanlardan biri ülkelerin tarihlerini ve kültürlerini anlamamız için yükselen heybetli müzeler değil midir?
Belki, henüz piyangodan para çıkmadı ancak Google Art Project sayesinde 40’tan fazla ülkede yaklaşık 200 önemli sanat kurumun işbirliği doğrultusunda 40.000’den fazla sanat yapıtını yüksek çözünürlükte inceleme şansımız var. Bir galeriden başka bir galeriye geçerken zamanın su gibi aktığını unutmamak çok zor olabiliyor. Sanatçı, yapıt, müze ve koleksiyon adıyla arama yapabildiğimiz ortamda şehir ve ülke kategorilerinde de aradığımızı bulabiliyoruz.
Dünyanın en değerli mirasını koruma görevini üstlenen Google’ın veri tabanında New York Metropolitan, Berlin Alte Nationalgalerie, Tate Britain gibi birçok efsanevi galeri var. Ayrıca projenin içinde yabancı kaynaklara ulaşabildiğimiz gibi Osmanlı ve Türk Kültürü’nün geçmişine de ulaşabiliyoruz.
Biz de Osmanlı’dan, eski İstanbul’dan ve Türk Kültürü’nden seçtiğimiz birbirinden çeşitli eserleri sizlerle paylaşmak istedik.
Nazmi Ziya Güran tarafından 1935’te resmedilen eser, Cumhuriyet Dönemiyle gelen özgürlüğü, yaşam standartlarını ve moderniteyi temsil ederken özellikle Türk kadınlarının kabuklarından çıktıklarını vurguluyor. Taksim Meydanı, Sakıp Sabanı Müzesi’nde bulunuyor.
1910 yılında Osman Hamdi Bey tarafından resmedilen “Arzuhalci”nin değeri 1.750.000 dolar. Eser Sabancı Koleksiyonu’nun eşsiz parçalarından.
19.yüzyılın öncü fotoğrafçılarından Pascal Sebah İstanbul’da 1800’lü yılların sonlarına doğru sürdürdüğü çalışmaları sırasında Fındıklı’yı ölümsüzleştirmiş. Eser, Pera Müzesi’nde.
İngiliz Elçisinin Kızı Tahtırevanda
Pera müzesi’nde bulunan eser Fausto Zonaro’nun 19.yüzyılın sonlarına doğru ortaya koyduğu en başarılı tablolarından biridir. Zonaro’nun anılarından öğrendiğimiz üzere o dönemdeki müşterilerinden biri olan İngiliz Elçisi Sir Philip W.Currie ressamdan, bir diplomatla evlenmek üzere olan üvey kızını düğün yolunda resmetmesini rica etmiştir. Elçilik manzarası olan Haliç’i de içine alan eser, canlı renkleri ve kahramanlarının içinde bulundukları dönemi ve durumu incelikle betimleyen ifadeleri ile hafızalara kazınmaktadır.
İngiltere’ye büyükelçi olarak atanan Yusuf Agah Efendi’yi ressam Carl Frederik von Breda ölümsüzleştirmiştir. Ünlü sanatçıların resmettiği Osmanlı elçileri Osmanlı için bir prestij unsuru olmakla beraber Batı kültürünün egzotik olana duyduğu merakı da ortaya koymuşlardır. Eser Pera Müzesi’ndedir.
Sanat tarihimizde Asker Ressamlar kuşağında yer alan Halil Paşa’nın 1939’da yaptığı resim modernleşen ülkenin yeni kadınını temsil ediyor. Sabancı Koleksiyonu’nun bir parçası olan Ressam Kız ve Atölyesi, gelenekselin içindeki yeni ve farklıyı betimler. Günümüz Türkiye’sindeki kadınlarımızı göz önüne alırsak tablo fazlaca iyimser görünebilir.
Nazmi Ziya Güran’ın 1904 tarihli eseri Sabancı Koleksiyonu’nda bulunmaktadır. Ressam, bir ayakkabıcıyı resmederken ayakkabı yapmayı öğrenmiş ve ilerleyen zamanlarda özellikle kadın arkadaşlarına çanta ve ayakkabılar vererek hep iyi hatırlanmayı garantilemiştir.
Şevket Dağ’ın 1906 tarihli eseri, izleyenleri ressamın en fazla resimlediği Ayasofya’nın kutsal atmosferine davet eder. Eser Sakıp Sabancı Müzesi’ndedir.
Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergilenen Tile Lunette İznik’li seramik ustalarının eşsiz hayal dünyasını ve yeteneklerini ortaya koyar. Kapı ya da pencere üzerinde kullanıldığı düşünülen bu çini kaybedilmemesi gereken ve alınıp satılamayan değerleri temsil etmektedir.
Osmanlı Bankası ile Türkiye İş Bankası arasında 2 Kasım 1925 tarihinde imzalanan kredi anlaşması SALT Koleksiyonu’nun en güzide parçalarından biri. Kültürümüzün her boyutuna hakim olmak için tarihi anlaşmaları incelemek oldukça keyifli bir tercih olabilir.
1910 tarihli Cem Dergisi’nde yayınlanan Cem imzalı karikatürde, Osmanlı Bankası’na kinayeli bir gözle bakılıyor. Genel Müdürlük binasının üzerindeki tabelada ismi yanlış yazılan banka, adeta artık son demlerini yaşayan imparatorluğa el sallıyor. Mizahın tarihimizin her daim etkili ve önemli bir parçası olduğunu temsil eden eseri SALT’ta bulabilirsiniz.
