Milyon dolarlık fikirlerin gerçekten milyon dolarlar kazanması artık bir ütopya değil. Bugün için sadece bir ‘fikir’ olan proje, yarının büyük bir işletmesi olabiliyor. Sistem çok basit. Hatta adı üzerinde. Parlak bir fikri olan bir girişimci ve ona destek verecek bir melek! Yani melek yatırımcı. ABD’de işin hacmi 20 milyar doları geçeli çok oldu. Türkiye’de ise henüz emekleme döneminde olsa da çok hızlı büyüyor. Hemen hemen herkes aynı şeyi söylüyor: Melek yatırımlar genel ekonomiye çok büyük fayda sağlıyor.
Hal böyle olunca önemli bir ekonomi yaratan bu sistemi yaygınlaştırmak için ise hem devlet hem dernekler tarafından birçok çalışma sürdürülüyor. Devlet “Melek yatırımcı 5 yıl vergi vermeyecek!” derken dernekler, girişimci ve melekleri buluşturmak için plaformlar oluşturuyor; her iki tarafa da destek sağlıyor.
Uluslararası melek yatırım ağları da Türkiye’yi yakın markaja aldı. Gittiği her ülkeyi hızla melek yatırımcılığın merkezi haline getirmesiyle ünlü ABD’li Keiretsu Forum, Türkiye’yi de ağına dahil etti.
Melek yatırımlar her sektör için uygun olsa da bu alandaki bayrağı daha çok dijital girişimler taşıyor. Bunun sebebi ise sektörün dünyanın en hızlı gelişen sektörü olması sonucu yatırımcıların ilgisini çekmesi. İyi bir iş fikri olan kişi ile bu iş için destek sağlayacak kişinin buluşması. Yani bir nevi güç birleşimi.
Türkiye’de ciro 2011 Aralık itibari ile 290 Milyon TL
Galata İş Melekleri Dernek Başkanı Emre Kurttepeli Amerika’da 2009-2010 ve 2011 yılları arasında yatırım miktarları sırasıyla 17.6 milyar $, 20.1 milyar $ ve 22.5 milyar $ olduğunu söylüyor. Avrupa’da ise 2009 ve 2010 yılları arasında yatırım miktarları sırasıyla 2 milyar Euro ve 2.3 milyar Euro. Kurttepeli’ye göre melek yatırımcılığın Dijital Ekonomiye diğer katkılarından biri de yurtdışında bu alanda çalışan genç beyinlerimizin artık gelip Turkiye’de kendi işlerini kurmak ve yürütmek istemeleri ile ilgili.
Gelişmekte olan ülkelerde etkin girişimcileri destekleyerek ekonomik gelişime katkıda bulunmak amacıyla kurulmuş, New York merkezli uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan Endeavor Türkiye, ekonomik kalkınmaya ve istihdama verdiği desteğin yansımalarını 2011 – 2012 etki raporunda paylaşmıştı. Endeavor’ın raporuna göre, Türkiye’de 27 şirketi temsilen 43 Endeavor Girişimcisi bulunuyor. Endeavor Şirketlerinin yarattığı istihdam sayısı 1700 ve buna bağlantılı olarak toplam ciroları ise 2011 Aralık itibari ile 290 Milyon TL.
Peki bir melek yatırımcı nasıl olunur, olunmalı? Melek yatırımı almak isteyen girişimciler neler yapmalı?
İş sadece finansman sağlamak değil, aynı zamanda mentorluk yapmak
Lidyana.com Kurucu Ortak&CEO’su , Peak Games Kurucu Ortağı ve aynı zamanda da Krombera Kurucu Ortağı olan Hakan Baş, dünya ekonomisinin gelişmesinde girişimciliğin çok önemli yeri olduğunu vurguluyor. “Bu girişimlerin hayata geçmesine yardımcı olan en büyük etkenlerden biri de şirkete en riskli çekirdek sermaye zamanında yatırım yapan melek yatırımcılar.”
Melek yatırımları konusunda bu sıralar en çok üzerinde durulan konu ise işin sadece finansman sağlamaktan ibaret olmadığı. Akinon Kurucu ortağı Ahmet Emre Sarı da bu konudaki hassasiyete değiniyor ve melek yatırımcının ekonomiyi canlandıran etkiyi sağladığını söylüyor. “İyi bir iş fikrine ve potansiyele sahip olan girişimcilere maddi destek vermenin yanı sıra networking ve işin püf noktaları gibi konularda da mentorluk yapan melek yatırımcılar sayesinde pek çok teknoloji start-up kendine dijital ekonomi içinde yer buluyor. Dijital ekonomi, dinamik yapısıyla genel ekonomiyi de canlandırıyor. Dolayısıyla melek yatırımlar genel ekonomiye de olumlu etki sağlıyor” diyor. Koç Holding – Inventram A.Ş. Genel Müdürü Cem Soysal da aynı fikirde. “Bir projenin ticarileştirilmesi sürecinde, sürdürülebilir bir gelir yaratabilmesine kadar geçen dönem “ölüm vadisi” olarak da tanımlanır. Başlangıç aşamasında olan girişimci ve işletmenin desteğe en fazla ihtiyaç duyduğu dönem budur. Bu gereksinim sadece finansman olarak değil, beraberinde finansal süreçlerin, hukuki altyapının, pazara gidiş stratejisinin, satışın ve müşterilerin de doğru modellerle yönetilmesi olarak ortaya çıkmaktadır.”
“Türkiye’nin ekonomik gelişimine de çok ciddi faydaları oluyor”
Sitem ekonomi zinciri içinde bir halka, evet. Fakat oldukça güçlü bir halka. Hatta neredeyse ‘mükemmel çözüm’ olarak bile görülebilir. 41? 29! Chief Happiness Officer Alemşah Öztürk de girişimciye inanan ilk birey olarak ona hem para hem zaman yatırıyor olma ve onun başarılı olmasını sağlayıp bir sonraki adıma hazırlıyor olma görevinin melek yatırımcıya ait olduğunu söylüyor. “Bu sayede Türkiye’nin ekonomik gelişimine de çok ciddi faydaları oluyor.”
Murat K. Yıldırım da Öztürk’e katılıyor. “Melek yatırımlar; özellikle Türkiye gibi özel sermayenin birikiminde yüzyıllardan beridir kemikleşmiş bir sorun halinde süregelen özel sermaye eksikliğinin, yapılacak yatırımlar açısından sorun haline gelerek, tasarım aşamasındaki ticari girişimlerin rafa kaldırılmak yerine hayata geçmesini sağlamaktadırlar. Yapılacak ticari anlaşma daha çok riske ve sermayeye ortak olma biçiminde geliştiği için karşılaştırmalı olarak finans kurumlarının sağlamış olduğu fonların ağır maliyetlerinden girişimcileri korumakta ve hayata yeni geçmiş projelerin üzerinde aşırı finansal yük yaratılmasına da engel olmaktadır.”
[note color=”#FFCC00″]
Melek yatırımı almak isteyenlere öneriler
– Emre Kurttepeli, Galata İş Melekleri Dernek Başkanı
Öncelikle melek yatırımcılarla sadece finansman almak için görüşmeyin. Bazen tecrübe paradan değerli olabiliyor. Dolayısıyla danışmanlık kapasitesinde bile melek yatırımcılarla çalışılabilir. Buna ilaveten melek yatırımcılar lokal calışmayı tercih ederler. Dolayısıyla aynı şehirdeki melek yatırımcılarla görüşmenizi tavsiye ederiz.
– Cem Soysal, Koç Holding – Inventram A.Ş. Genel Müdürü
Melek yatırımı almak isteyenlere öneriler çok nettir: Öncelikle kendinize ve yapacağınız işe inancınız ve tutkunuz olsun. Konuyu melek yatırımcıya son derece, basit, anlaşılır, kısa ve özlü anlatabileceğinizden emin olun, odaklanın ve dağılmayın. Projeniz mutlaka inovatif/yenilikçi olsun. İş planı denilen döküman; siz kimsiniz, ekibinizin özgeçmişi ve kabiliyetleri nedir, ürününüz/servisiniz nedir, kulandığınız teknoloji nedir, rakibe göre üstünlükleriniz nelerdir, içerisinde faaliyet göstereceğiniz pazarın durumu ve büyüklüğü nasıldır, pazara gidiş modeliniz, organizasyon yapınız ve bu işi yaparak üreteceğiniz satış ve karlılığı gösteren finansallardan ibarettir. Müşteriyi dinlemek ve satışa odaklanmak son derece önemlidir. İyi bir mali müşavir ve avukat organizasyonun ayrılmaz parçalarıdır. Başarılı bir işletmenin üç esas bileşeni mevcuttur: Çalışanlar, iş ortakları ve müşteriler. Tüm bunları melek yatırımcıya doğru, konuya hakim ve güven veren bir üslupta aktarabilirseniz, gerekli yatırımı ve desteği alabilecek becerilere sahipsiniz demektir.
– Hakan Baş, Lidyana.com Kurucu Ortak&CEO , Peak Games Kurucu Ortak, Krombera Kurucu Ortak
Melek yatırım almak isteyen girişimcilere networking’e ciddi zaman ayırmalarını ve katma değerli yatırımcılara hisse vermekten çekinmemelerini öneririm.
– Ahmet Emre Sarı, Akinon Kurucu ortağı
Melek yatırım almak isteyen girişimler her şeyden önce çok iyi bir fikirle gelmeliler. En önemli sermayelerinin pazarın ihtiyaçlarına karşılık veren bir iş fikri ve bunu hayata geçirecek bir ekip olduğunu unutmamalılar. Tüm bunları yaparken kendilerine inansınlar ve iş fikirlerine tutkuyla sarılsınlar. Eğer siz inanmıyorsanız, emin olun ki karşınızdaki melek yatırımcıyı da heyecanlandıramazsınız. Bunun yanı sıra melek yatırımcıya net bir gelir modeli sunabilmek de girişimciye avantaj sağlar.
– Murat K. Yıldırım, Chief Financial Officer
Yatırım projeksiyonunun yanı sıra gelecekte ortaya çıkaracağı gelirlerin projeksiyonunu da ölçumlemeleri ve projeksiyonlar hazırlamaları, melek yatırımı almak isteyen işletmelere önereceğim ilk konu. Bu ölçümler neticesinde 3 ile 5 yıllık stratejik planlar oluşturmaları. Ortaya çıkacak ekonomik varlığın marka değerini iyi açıklamaları ve daha işin başında bu ticari fikir için karşılaşılabilecek riskleri göz önüne alarak stres testi senaryoları oluşturmaları ve finansal tablolarını bu testlere göre şekillendirerek melek yatırımcılara exit stratejileri sunabilmeleri.[/note]
[heading style=”1″]Melek yatırımcıların en büyük özelliklerinden biri yatırım toleransının olması[/heading]
Dijital ekonomi içinde faaliyet gösteren firmaların bilgi ve emek yoğun üretim modelleri düşük yatırımlarla büyük katma değerler elde edebiliyor. Fakat çok hızlı değişen bir alan olduğu için bu alanda girişim yapanların yatırım ihtiyaçlarını da hızlı bir şekilde karşılamaları gerekiyor. Burada melek yatırımcılar devreye girerek hem bu yeni ekonomi alanında girişimciye mentorluk hem de gerekli kaynağı sağlayarak dünya ile rekabet edecek dijital içerikli firmaların ortaya çıkmasını sağlıyor. Dünyada melek yatırımcılıga bakacak olursak; Amerika’da 2009-2010 ve 2011 yılları arasında yatırım miktarları sırasıyla 17.6 milyar $, 20.1 milyar $ ve 22.5 milyar $’dir. Avrupa’da ise 2009 ve 2010 yılları arasında yatırım miktarları sırasıyla 2 milyar Euro ve 2.3 milyar Euro’dur. Melek yatırımcılığın Dijital Ekonomiye diğer bir katkısı da yurtdışında bu alanda çalışan genç beyinlerimizinn artık gelip Turkiye’de kendi işlerini kurmak ve yürütmek istemeleri ile ilgili. Biz de Galata Iş Melekleri olarak bu girişimcileri desteklemekten mutluluk duyuyoruz. Melek yatırımcıların en büyük özelliklerinden biri yatırım toleransının olması. 24 üyesi bulunan ve başkanlığını Emre Kurttepeli’nin yürüttüğü derneğimizdeki melek yatırımcıların hiçbirinin, “Bu işe girdik, tutmazsa şu zamandan sonra çıkalım” diye bir düşüncesi olmuyor. Bu strateji doğrultusunda Galata İş Meleklerinin genel ekonomiye katkısına bakacak olursak, Galata Iş Melekleri olarak şu ana kadar 8 projeye yatırım yaptık. Her yıl 5-10 şirkete yatırım yapmayı planlıyoruz. Galata Iş Melekleri olarak daha çok post revenue yani iş modelini ispatlamış projelere ilgi duyuyoruz. Projelerin kalkış aşamasında ihtiyaç duyulan en önemli şeylerden birisi finansmandan ziyaden rehberlik, GIM’in üyelerinin kollektif tecrübesi finansmandan daha etkin fayda sağlayabilir. Yeni çıkacak olan teşvik yasası ile daha fazla girişimciye daha fazla sermaye desteği vermeyi umuyoruz.
[pullquote align=”right”]Galata İş Melekleri olarak şu ana kadar 8 projeye yatırım yaptık. Her yıl 5-10 şirkete yatırım yapmayı planlıyoruz. Galata Iş Melekleri olarak daha çok post revenue yani iş modelini ispatlamış projelere ilgi duyuyoruz. Yeni çıkacak olan teşvik yasası ile daha fazla girişimciye daha fazla sermaye desteği vermeyi umuyoruz.[/pullquote]Bazen tecrübe paradan değerli olabiliyor
Gerek Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Devlet Bakanı Ali Babacan ve Bilim ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergun, girişimciliğin gelişmesi ve yeni istihdam yaratılabilmesi ve Melek Yatırımcıların ekonomiye katkısını arttırabilmesi için yeni bir teşvik yasasının yürürlüğe girmesi için etkin şekilde çalışıyorlar. Bu yasanın hayata geçmesinde Galata İş Melekleri Derneği de önemli rol oynamış ve katkıda bulunmuştur. Bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra yeni girişimlerin sayısının daha da artıp ülkemiz için yeni katma değerlerin sağlanacağına yürekten inanıyoruz.
[heading style=”1″]Dünya ekonomisinin gelişmesinde girişimciliğin çok önemli yeri olduğu aşikar[/heading]
Dünya ekonomisinin gelişmesinde girişimciliğin çok önemli yeri olduğu aşikar. Bu girişimlerin hayata geçmesine yardımcı olan en büyük etkenlerden biri de, şirkete en riskli çekirdek sermaye zamanında yatırım yapan melek yatırımcılar. Melek yatırımcıların sermaye dışında getirdikleri diğer katma değerler de başlangıç aşamasındaki şirketlerin hızla büyümesine yardımcı olmakta. Girişimcilik günümüzde daha çok dijital platformda gerçekleştiğinden, bu alandaki melek yatırımlar daha çok dikkat çekiyor. Melek yatırım almak isteyen girişimcilere networking’e ciddi zaman ayırmalarını ve katma değerli yatırımcılara hisse vermekten çekinmemelerini öneririm.
Batıda melek yatırımı teşvik için ülkemize kıyasla çok daha farklı aktiviteler var. Son zamanlarda Türkiye’de de bazı kuruluşlar bu misyonu üstlenmiş durumda. Bunların başında da kendi bünyesinde birçok melek yatırımcı ve girişimci barındıran Endeavor geliyor.
[heading style=”1″]Melek yatırımlar genel ekonomiye de olumlu etki sağlıyor[/heading]
İyi bir iş fikrine ve potansiyele sahip olan girişimcilere maddi destek vermenin yanı sıra networking ve işin püf noktaları gibi konularda da mentorluk yapan melek yatırımcılar sayesinde pek çok teknoloji start-up kendine dijital ekonomi içinde yer buluyor. Dijital ekonomi, dinamik yapısıyla genel ekonomiyi de canlandırıyor. Dolayısıyla melek yatırımlar genel ekonomiye de olumlu etki sağlıyor.
Melek yatırımları teşvik eden düzenlemeler de zaman içinde oturacaktır diye düşünüyorum. Melek yatırımcılar fırsatları en iyi şekilde değerlendirebilmek ve doğru start-uplara yatırım yapmak için aynı çatı altında toplanabiliyorlar. Galata İş Melekleri hem melek yatırımcılara bu yönde bir katkı sağlayan hem de djital endüstrideki start-upları destekleyen önemli bir oluşum olarak faaliyet gösteriyor.
En önemli sermayeler pazarın ihtiyaçlarına karşılık veren bir iş fikri ve bunu hayata geçirecek bir ekip.
[heading style=”1″]Melek yatırımlar, girişimciyi “ölüm vadisi”nden çekip çıkaran ve ticari hayata kazandıran destek sisteminin ta kendisidir[/heading]
Günümüzde ülkeler girişimcilerinin başarısı ile doğru orantılı olarak büyüme sergiliyor. Türkiye son dönemde olağanüstü bir büyüme sürecine girmiş, son 9 yılda GSYH’si yıllık ortalama %5.2 büyüyerek 800 Milyar Dolar’ı aşmış ve dünyanın 18. en büyük ekonomisi durumuna yükselmiştir. Sürdürülebilir satış geliri ve kârlılığı olan işletmeler ekonominin esas yapıtaşları, bu işletmelerin hayata geçebilmesinin esas bileşeni de finansmandır. Bir projenin ticarileştirilmesi sürecinde, sürdürülebilir bir gelir yaratabilmesine kadar geçen dönem “ölüm vadisi” olarak da tanımlanır. Başlangıç aşamasında olan girişimci ve işletmenin desteğe en fazla ihtiyaç duyduğu dönem budur. Bu gereksinim sadece finansman olarak değil, beraberinde finansal süreçlerin, hukuki altyapının, pazara gidiş stratejisinin, satışın ve müşterilerin de doğru modellerle yönetilmesi olarak ortaya çıkmaktadır. İşte buradaki boşluğu dolduran mekanizmanın günümüzdeki adı Melek Yatırımcıdır. Girişimciyi “ölüm vadisi”nden çekip çıkaran ve onu ticari hayata kazandıran destek sisteminin ta kendisidir. Melek Yatırımcılar kendileri de girişimcilikten gelen, faaliyet gösterdikleri iş alanında önemli başarıları yakalamış ve ellerindeki fonu klasik finansal entsrümanlarda değil, yapabilirliklerine inandıkları insanlar ve projelere aktararak değerlendiren yatırımcılardır. Melek yatırımcı işletmelerin doğumunda ve sağlıklı ayağa kalkmasında ilk ivmeyi veren yatırım ekosistemi bileşenidir.
[quote style=”1″]Günümüzde ülkeler girişimcilerinin başarısı ile doğru orantılı olarak büyüme sergiliyor. Türkiye son dönemde olağanüstü bir büyüme sürecine girmiş, son 9 yılda GSYH’si yıllık ortalama %5.2 büyüyerek 800 Milyar Dolar’ı aşmış ve dünyanın 18. en büyük ekonomisi durumuna yükselmiştir.[/quote]
Türkiye’de ticari girişimin bu derece desteklendiği başka bir dönem olmamıştır
Türkiye’de bugün hiçbir dönemde olmadığı kadar hızla büyüne bir yatırımcı-girişimci ekosistemi mevcuttur. Buna pararlel olarak Melek Yatırımcı Ağları, Girişim Sermayesi Yatırım Ortkalıkları (VC) ve Özel Sermaye Fonları (PE) hem ulusal hem de uluslararası formasyonlarda piyasaya giriş yapmktadırlar. Galata Business Angels Türkiye’nin ilk ve en büyük Melek Yatırımcı Ağı olarak buna en iyi örnektir. Bunun yanı sıra yine tohum sermayesi veren az sayıda erken aşama sermaye fonu da mevcuttur. Inventram A.Ş. yüksek teknoloji projelere destek veren bir Erken Aşama Yatırım Şirketi olarak bu segmenti doldurmaktadır.
Hükümetin yatırımcı-girişimci ekosistemine yaklaşımı ve desteği son derece olumludur. Melek Yatırımcı’nın tanımlanmasından, bu tip erken aşama yatırımların vergi teşvikleri ile desteklenmesine kadar varan bir dizi çok önemli çalışma çeşitli Bakanlıkların işbirliği ile tamamlanmış ve mevzuata dahil edilmiştir. Türkiye’de ticari girişimin bu derece desteklendiği başka bir dönem olmamıştır. Bakanlıklar ve Kamu Kurumları tarafından sunulan ek destek fonları da tamamlayıcı bir mekanizma oluşturmaktadırlar.
[heading style=”1″]Melek yatırımcı olmak sadece para verip çekilmek değil, o işi geliştirmeyi de gerektiriyor[/heading]
Girişimcilerin cesaretlendirilmesi, doğru yönlendirilmesi beraberinde başarılı girişimler yaratacak. Bunun için de melek yatırımcılarıngörevi çok kritik. Girişimciye inanan ilk birey olarak ona hem para hem zaman yatırıyor olmak ve onun başarılı olmasını sağlayıp bir sonraki adıma hazırlıyor olma görevi melek yatırımcıya ait. Bu sayede Türkiye’nin ekonomik gelişimine de çok ciddi faydaları oluyor.
Bu konuda birçok yeni gelişmeler de var. Devletin melek yatırımcıya ciddi desteği oluyor. Bu sayede daha çok yatırımcının melek yatırımcı olarak projelere yatırım yaptığını göreceğimizi düşünüyorum. Bunun dışında melek yatırımcılık gerçekten bir kişisel karar ve bu kararı veriyor olan bireylerin destekleniyor olması – hem PR hem birey hem de toplum olarak – bence çok önemli.
Öncelikle bu konuda yeterli bilgi birikimine sahip olmak çok önemli. Başka girişimcilere, yolculuklarında eşlik ediyor olmak çok kritik bir görev. Bunun hakkını verebiliyor olmak çok önemli. Melek yatırımcı olmak sadece para verip çekilmek değil, o işi geliştirmeyi de gerektiriyor. Girişimciye ilk inanan insan sen olacağın için, gerisinin getirilmesi için çalışıyor olmak önemli.
[heading style=”1″]Tasarım aşamasındaki ticari girişimler rafa kaldırılmak yerine hayata geçiyor[/heading]
Melek yatırımcılar genel olarak ticari fikirlerin (ürün ya da hizmet) gelecekteki ekonomik getirilerinin yatırım zamanı değerinin tespit edilmesi ve alınacak ticari risk karşılığında gerekli yatırım ve işletme sermayesinin sağlanması konusunda girişimcilere fonlama veya süreç desteği sağlamaktadır. Bu sebeple özellikle Türkiye gibi özel sermayenin birikiminde yüzyıllardan beridir kemikleşmiş bir sorun halinde süregelen özel sermaye eksikliğinin, yapılacak yatırımlar açısından sorun haline gelerek, tasarım aşamasındaki ticari girişimlerin rafa kaldırılmak yerine hayata geçmesini sağlamaktadırlar. Yapılacak ticari anlaşma daha çok riske ve sermayeye ortak olma biçiminde geliştiği için karşılaştırmalı olarak finans kurumlarının sağlamış olduğu fonların ağır maliyetlerinden girişimcileri korumakta ve hayata yeni geçmiş projelerin üzerinde aşırı finansal yük yaratılmasına da engel olmaktadır.
Risk sermayesi ve melek yatırımcılık kavramı daha yeni yeni Türk ticaret hayatına girmeye başladı. Halı hazırda ticaret hayatını çerçeveleyen hukuki süreçler çok premature. Teşvik konusu ise özellikle teknoloji geliştirme ve Ar-Ge gibi konularda tatmin edici seviyelerde olmasa da en azından başlamış durumda. Karşılaşılan sorunların bence en önemlisi teşviklerin duyurulması ve girişimcilerin haberdar edilmesi konusunda halen efektif bir mekanizmanın oluşturulamamasında yatıyor. Bir diğer konu da melek yatırımcılar açısından yapılan yatırımın evrelerinin finansal olarak şeffaf bir mekanizma ile izlenememesi. Halen bir çok farklı mali disipline göre finansal tablolar üretilmekte. Bugün bir işletme sermayedarları bankalar, vergi otoriteleri için ayrı ayrı mali tablolar üretmekte. Diğer yandan şeffaflığı ön plana çıkaran yeni Türk Ticaret Kanununun, yakın gelecekte uygulamaya geçecek olması gelecek açısından ümit vadeden bir başlangıç adımı.
[quote style=”1″]Teşvik konusu özellikle teknoloji geliştirme ve Ar-Ge gibi konularda tatmin edici seviyelerde olmasa da en azından başlamış durumda. Sorunların en önemlisi teşviklerin duyurulması ve girişimcilerin haberdar edilmesi konusunda halen efektif bir mekanizmanın oluşturulamaması. Bir diğer konu da melek yatırımcılar açısından yapılan yatırımın evrelerinin finansal olarak şeffaf bir mekanizma ile izlenememesi. Diğer yandan şeffaflığı ön plana çıkaran yeni Türk Ticaret Kanununun, yakın gelecekte uygulamaya geçecek olması ümit vadeden bir adım. [/quote]