Hikayeyi hepimiz biliyoruz. Facebook halka arz edildi. İşler umulduğu gibi gitmedi. Hatta vakit geçtikçe, sert düşüş herkesin diline dolandı ve şirket yerden yere vuruldu.
Ama, Facebook gerçekten kaybetti mi? İki çeyrek üst üste $1 milyar kazanmış bir şirket kaybediyor sayılırsa, belki. Zuckerberg ne kaybetti? 8 yıl önce üzerinde “I’m CEO, Bitch” yazan kartviziti olan bir çocukken, bugün dünyanın ciddiye alınan zenginlerinden. Peki erken yatırımcıların kaybı var mı? Hisselerini satan Peter Thiel’ın $500,000 yatırıp, 7 yılda $1 milyar kazandığını ve zaten satmaya halka arzdan önce karar verdiğini düşünürsek, sanmıyorum. O halde sadece, finans dünyasında bir diğer adı kumarbaz olan borsa oyuncuları mı kaybetti? Ortada hakikaten bir başarısızlık var mı ve varsa kimin?
Bu konuya el atan Fortune yazarı Adam Lashinsky, sorulması gereken bazı sert soruları sordu ve morali bozulan Facebook çalışanlarını dırdırcılıkla suçladı. Lashinsky’nin makalesinin bize hatırlattığı bazı şeyler:
- Facebook’un değeri 8 yılda sıfırdan $40 milyara geldi.
- Daha evvelden bütün yatırımlardan yaklaşık $2.24 milyar kazanan Facebook’un kasasına, halka arzdan bir anda $16 milyar girdi.
- Facebook’un kurumsal yönetimi ve çalışanlarıyla yatırımcılarının kazançları, Facebook’un başarıyla yaptıklarından daha çok konuşulur oldu.
- Ve, en önemlisi, Facebook’un halka arzı gereksizdi. Çalışanlar istedi ve istediğini aldı.
Lashinsky’nin yorumuna göre, Facebook çalışanları sadece kendi açgözlülüklerinin kurbanı. Facebook yönetimi, kendi iddiasına göre, özel kalmak ve halka arz edilmemek istiyordu. Şirketi, halka açılmaya ABD Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) itekledi, çünkü artık çok büyüyen Facebook, çok fazla çalışanına hisse vaad etmişti. Eski SEC kurallarına göre, 500’den fazla hissedarı bulunan her şirketin mali bilgilerini beyan mükellefiyeti var.
Ama öncelikle, Cargill gibi şirketlerin bize gösterdiği gibi, finansal sırları halka açmak, şirketi halka açmakla eş değil. Ayrıca, Mart ayında yenilenen JOBS Act revizyonuna göre, 500 hissedar limiti 2,000’e çıkarıldı ve istese Facebook bundan yararlanmanın yollarını arayabilirdi. Her şeyin ötesinde, SecondMarket gibi likit olmayan aktiflerin el değiştirdiği alternatif pazarlarda hisselerini satıp çalışanları mutlu edebilirdi.
Ama Facebook bunu yapmadı. Business Insider’ın bize hatırlattığı üzere, Google ve Microsoft gibi devlerden hisse vaatleriyle aşırılan büyük isimler, şirket yönetimi üzerinde çok fazla baskı kurdu. Facebook’un tamamen spekülasyondan oluşan değeri iştahlarını kabarttı ve eski şirketlerinde bildikleri halka arzdan başka hisse değerlendirme yollarını değerlendirmektense, tembellik ve aç gözlülük ettiler.
Sonuçta kaybettiler mi? Hayallerini, belki. Paralarını, hayır. Eskiden sadece spekülatif değere sahip hisseleri, artık gerçek değere sahip. İstedikleri zaman satarlar, istedikleri zaman çıkarlar, isterlerse o parayla başka yere yatırım yaparlar, isterlerse çatır çatır yerler. Artık paraları var.
Facebook’un halka arzında, kumarbazlardan ve şirketin imajından başka kaybeden henüz yok. Artık fakir sandığımız zenginlerin malıyla çenemizi yormayı bırakırsak, Facebook’un imajı da toparlar. Siz ne dersiniz?