Sosyal ağlarda ne kadar etkili olduğunuzu ölçmeyi hedefleyen Klout, 2011 yılının özellikle ikinci yarısında epey dikkat çeken bir girişim haline geldi. Sosyal ağlarda ölçümleme yapmakla kafayı bozduğumuz ve kullanıcıların sosyal ağların yayılım gücüyle kitleleri etkileyebildiğini fark ettiği şu zamanlarda Klout’un yükselişinin kuşkusuz en önemli nedeni kullanıcıların duygularına ve egolarına dokunmasıydı.
Kullandığı sosyal medya platformlarını Klout hesabına ekleyen ve bu sosyal ağlardaki etkinlikleriyle 100 üzerinden puan verilen kullanıcılar daha etkili olabilmek ve puanlarını arttırmak için çaba sarf etmeye ve doğal olarak Klout’a farkında olmadan da olsa duygusal olarak bağlanmaya başladılar.
Klout’un temel olarak yaptığı şey sosyal medya kullanıcılarının başta takipçileri olmak üzere diğer kullanıcılar üzerinde bıraktığı etkiyi (influence) ölçmek. Ancak tam da bu noktada yanlış giden bir şeyler var.
Bana kalırsa Klout’un felsefesinin üzerine kurulduğu “etki bırakmak” durumu Klout’un asıl zayıf olduğu alandır.
Öncelikle temelden etki konusuna değinmek istiyorum.
Takdir edersiniz ki bir insanın üzerinde bıraktığınız etki sayılarla, verilerle ya da puanlarla ölçülemez. Etki görecelidir ve herkes için farklı anlam ifade eder. Etki denen şey kendini anında gösteren bir olgu olmak zorunda da değildir. Aylar yıllar sonra dahi birinin sizi geçmişte etkilemiş olduğunu fark edebilirsiniz. Ayrıca fark etmeseniz bile etkilenmiş olabilirsiniz.
Yani “etki” konusunun ne kadar muğlak bir kavram olduğu ortadadır.
Şu önemli nokta birçok insan tarafından es geçiliyor: Klout’taki puanınızın düşük ya da yüksek oluşu sizin ne kadar etkili bir insan olduğunuzu değil, Klout’un sizi kendi algoritmasına göre düşük ya da yüksek bir puanla değerlendirmiş olduğunu gösterir. Bu verilerin ne kadar geçerli olduğu ise kitlelerin mevzu bahis verilere ne kadar önem verdiğine bağlı olarak değişir. Aslında bu kadar basittir.
Şu sıralar birçok İK çalışanı ya da sosyal medya uzmanı Klout skoru yüksek olan kişilerin “etkili” olduğunu düşünmekte. Çünkü ölçüm yapmak sonuçlara ulaşmak adına somut bir adım atmak demek ancak kimse Klout’un bu puanları nasıl belirlediğini merak etme zahmetine girmiyor.
Bunun yanında ise Klout’un yalnızca dijital evrende değil, dijitalin dışında da bir “etki ölçümleme” aracı haline geldiği illüzyonuna kapılma durumu var. Çünkü bu iki evren arasında kalın çizgiler bulunmuyor ve bir kişiye “etkili” sıfatını layık gördüğünüzde o hem offline hem de online tarafta etkili olarak anılmaya başlıyor.
Örneğin TTNet’in CEO’su Tahsin Yılmaz’ın Klout skoru 54 olarak belirlenmiş. TTNet’in CEO’su Tahsin Yılmaz’ın, skoru 54 civarında olan ve üniversite okuyan genç bir sosyal medya kullanıcısından bu skorun gösterdiğinden çok daha etkili olduğu ortada olan bir gerçektir. Ama kavramların birbirine girmesinin de yardımıyla her iki kişi de bizim gözümüzde etkili olarak sayılıyor.
Maalesef Klout ciddi ciddi bir etki ölçüm aracı ya da kredi belirleme sistemi olarak algılanmaya başlandı ancak kredi belirleyen kurumların bu kredileri nasıl belirlediklerine dair kalın kural kitapları bulunur. Siz doğru adımları atarsınız ve hak ederek kredinizi yükseltirsiniz. Klout’ta ise puanınızın niye düşük ya da yüksek olduğunu anlamanız mümkün değildir.
Gerçi Klout çalışanları meraklı kullanıcıları yatıştırmak için birkaç noktayı belirtmişlerdir. Daha fazla takipçisi olan, Twitter’da retweet ve mention, Facebook’ta ise beğeni ve yorum alan yani etkileşim yaratan kişilerin puanı yükselir, o kişiler “etkili” olarak etiketlenir.
Ancak Klout asıl önemli olanı yani etkileşim sırasında ortaya çıkan içeriği ölçmez. Yani bir arkadaşıma atacağım yorumun içeriği absürd bir şey de olsa faydalı bir tavsiye de olsa Klout için aynı sonuca çıkar. Ya da Klout o arkadaşımın benim tavsiyemden ne kadar etkilendiğini ölçemez. Belki çok etkilendi, belki etkileniyor numarası yaptı ama Klout için bu önemli değildir. Gerçi Klout içeriğe bile eğilemiyorken, duygularını ölçüp ölçmediğini sorgulamak epey saçma olur.
Peki “etki” böyle mi ölçülür?
Klout sizin -herhangi bir dünyada- ne kadar etkili bir insan olduğunuzu ölçmez, ölçemez. Klout ancak ve ancak sizin online dünyada ne kadar etkileşime giriyor olduğunuzu ölçer. Onu da nasıl hesapladığını anlatmaz, şeffaf değildir.
Şimdi Klout’u ciddiye almam için varsa bana bir sebep söyleyin lütfen.