İnternetin kısa tarihinde bir çok servisin yükselişine ve düşüşüne şahit olduk. Messenger, ICQ, mIRC daha da ileri gelirsek (Türkiye’de pek popüler olmasa da) myspace, (Türkiye’de dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar popüler olan) Friendfeed, sosyal medyanın daha sosyal medya olarak anılmadığı zamanlardan günümüze bir süreliğine altın çağlarını yaşayan ve daha sonra vefasız kullanıcıları tarafından unutulup giden servislerden/sosyal ağlardan bazıları. Ya daha iyisi çıktığı, ya da modası geçtiği veya sadece sıkıldığımız için terk ederek bu servisleri başladıkları yere geri gönderdik.
Bir sosyal ağın başına gelebilecek en kötü şey kullanıcılarının ondan sıkılmasıdır. Güne ayak uyduramayanların yanında kısa sürede bulaşıcı hastalık gibi yayılan ve sadece bir kaç ay sonra parıltısını kaybeden sosyal ağların düşüşüne de şahit olduk. Pinterest de şu günlerde işte bu kaderi yaşıyor. Son günlerde hiç ziyaret ettiniz mi bilmiyorum ama bir göz atarsanız ana sayfanızın hep aynı kişilerden/markalardan gelen paylaşımlardan oluştuğunu göreceksiniz. Hiç bir zaman tam olarak oluşturulamayan topluluk Pinterest’i çoktan terketti.
Sadece sosyal ağların değil uygulamaların ve diğer tüm sosyal medya araçlarının korkulu rüyası olan ‘baymak’tan kurtulmak için bu şirketler var güçleri ile çalışıyorlar. Biz pek farketmesek de kullanıcıyı kendilerinden uzaklaştırmamak, ‘buzz’ı kaybetmemek için gecelerini gündüzlerine katıyorlar. Gün aşırı bir yenilik sunan Facebook ve Twitter aslında kendilerini mükemmelleştirmiyorlar, sıkılmak üzere olan kullanıcılarına yeni şeyler sunarak rutinin sıkıcılığından onları uzak tutmaya çalışıyorlar. Tasarım değişiklikleri (mesela Timeline), küçüklü büyüklü yeni özellikler, mobil uygulamalarda yapılan güncellemeler ve yeni ürünler kullanıcıları ‘baymamak’ adına atılan adımlar.
Ancak yine de hayatın diğer alanlarında olduğu gibi bu sosyal ağların da sonu gelecek. Gün geçtikçe daha fazla ‘Facebook baydı, kapatacağım artık’ cümlesini duyacağız. Twitter hesaplarını kapatma modası başlayacak. Instagram’ın 18 filtresinden ve hep aynı fotoğrafları paylaşan arkadaşlarımızdan sıkılacağız. Pinterest’ten bahsetmiyorum bile zira zaten 5-10 kullanıcı ayakta tutuyor orayı. Bu servisler ne kadar hızlı yükseldiler ise o kadar hızlı düşecekler. Onun için Facebook’un o günlerini diğerlerinden çok sonra görebiliriz.
Sadece sosyal ağlar ve servisler için değil, e-ticaret için de ‘bayma’ eşiğinden bahsedebiliriz. Nasıl ki grup alışveriş siteleri inanılmaz hızla yükseldiler ve aynı hızda çakıldılar, özel alışveriş sitelerini de benzer bir kaderin beklediğini söylemek zor değil. Bu sitelerin üyeleri çoktan indirimli ürün peşinde koşmaktan ve kısıtlı stoklar için birbirleriyle yarışmaktan sıkılmaya başladılar. Artık yavaş yavaş bu trendin yerini batıdaki gibi uzun soluklu online alışveriş merkezlerinin ve online mağazaların alacağını düşünüyorum.