5651 sayılı İnternet Yasası’nın güncellenmesi ve internetin “net” kısmını kaybederek “inter” kalması, yani devlet tarafından neredeyse defnedilmesi (inter İngilizce’de gömmek, toprağa vermek anlamına gelmektedir) polis gücüyle karşılaşan eylemlere yol açtı. Özgür irademizin, ellerimizin ve gözlerimizin sansürlenmesine verilen en ilgi çekici tepkilerden biri ilk defa 2011’de bobiler’de karşılaştığımız ve bu ay içinde yeniden ünlenen tyyp:// protokolü oldu.
Dudak büken tyyp:// Türkiye’nin yeni http://’si olmaya aday. Rakyll yeni protokülümüzle ilgili GitHub’da çok keyifli bir içerik hazırlamış. Metin “TYYP uygulama seviyesinde bir networking protokülüdür.” cümlesiyle açılıyor ve yazılım diliyle birleşen güçlü bir mizah anlayışının ürünü olarak öne çıkıyor.
“Beni kimse tanımıyor, sevmiyor.” tadında sıkıntılarınız varsa TYYP sizi yakından takip ederek neşelendirecek. Zira içerikte bu hayal ürünü internet protokolü “HTTP/HTTPs kaynakları ve kullanıcılar arasında bir geçiş bölgesi olan TYYP bizi HTTP’lerin kötü etkilerinden korumak için vardır.” sözleriyle tam olarak açıklanıyor.
Şifrelerinizi unutuyorsanız endişe etmeyin. Sizin şifrelerinizi ezberlemek için maaş alan bir memur ensenizde olabilir, monitörünüzü sessizce kapatın ve arkanıza bakın. Tarayıcıların TYYP’i desteklemesine gerek yok, yani tarayıcınız yavaşladı ya da güncellemelerle sizi sıkıyor diye bozulmayın. Taramayı gönül rahatlığıyla bırakabilirsiniz. Yazdığınız, çizdiğiniz her şey ve ulaştığınız her mecra en az 2 sene boyunca kayıt altında tutulacağı için arşiv kültürünüzü değiştirmeniz gerekebilir. Kayıt tutmayın, yorulmayın! Devlet sizin için tutuyor!
İçerikte yeni internet düzenlemesinin getirdikleri ve götürdükleri yine esprili bir şekilde tartışılırken “Her şey TYYP’ten çıkar ve TYYP’e döner.” vurgusuyla ilginç bir network şeması da yer alıyor.
+———-+ +—————+ +———–+
| Host A |———> | Router A |- TYYP -> | Tier 1 | Proxification
+———-+ +—————+ | Internet | HTTP/S multiplexing
(src) | Backbone | Logging, etc.
+—–+—–+
(dst) HTTP/HTTPS
+———-+ +—————+ |
| Host B | <———| Router B | <————–+
+———-+ +—————+ Central pipe to the Internet.
Son olarak tyyp://’nin durum kodları ise şöyle sıralanıyor:
DURUM KODLARI
- 200: HALAL
- 400: MAKRUH
- 403: HARAM
- 407: FATWA_AUTHORIZATION_REQUIRED
- 410: DAVOS
- 418: IM_THE_TAYYIP
- 500: YOUR_FAULT
- 502: ARAF