DEZ’12 Konuşmacısı Cengiz Değirmenci: Havacılıkta Satamadığınız Ürün, Elinizden Uçuyor [RÖPORTAJ]

Dijital Ekonomi eTicaret Zirvesi ve Fuarı (DEZ) yarın başlıyor! 8–9 Kasım tarihlerinde Hilton Convention Center’da gerçekleşecek DEZ ile ilgili röportajlar serimizin son bölümünde, DEZ Genel Sekreteri Berke Sarpaş, comScore İş Geliştirme Müdürü İdil Kesten, iProspect Türkiye Yöneticisi Ayşe Güvençer ve BED Kurucu Ortağı Eser Hakim’den sonra, Türk Hava Yolları Online Satış ve Pazarlama Müdürü Cengiz Değirmenci ile birlikteyiz.

Cengiz Değirmenci, ilk ve orta öğretimini Elazığ’da tamamladıktan sonra 2005 yılında Boğaziçi Endüstri Mühendisliği’nden mezun oldu. Mezuniyeti sonrasında kendi geliştirdiği teknoloji ve iletişim girişimi ile ilk proje yönetimi deneyimini yaşadı. TEB/BNP Paribas TEB Bonus Card ekibinde ürün geliştirme, satış stratejileri ve kampanya yönetimi konularında deneyim kazandıktan sonra, Turkcell iştiraki olan Tellcom (şimdiki adı ile Turkcell Superonline) bünyesinde pazar araştırma, ürün geliştirme, regülasyon ve strateji konularında çalıştı. 2009–2011 yılları arasında Türk Hava Yolları bünyesinde CRM, mobil uygulamalar, portföy yönetimi, uçak içi eğlence sistemleri konularında proje/yazılım ekibi yöneticiliği yaptıktan sonra 2010 yılı sonunda aynı kurumda Satış ve Pazarlama bünyesinde Online Satış ve Pazarlama Müdürü olarak atandı.

Cengiz Değirmenci ile havacılığın değişimi, zamana karşı satışın dinamikleri, bilet satışında mobile geçiş ve DEZ etkinliğ üzerine konuştuk:

THY’de, dünyanın en zorlu sektörlerinden birinde çalışıyorsunuz. Değişkenliğin had safhada ve marjların ufacık olduğu bir alanda, genelde gergin ve telaşlı alıcılara hizmet sunmak nasıl bir şey?

Havacılık sektöründe bizim gibi network taşıyıcıları tarifeli olarak gerçekleştiriyor uçuşları. Yani uçak dolsa da dolmasa da siz uçağı uçurmak zorundasınız; ürünü satamayınca stokta beklemiyor, uçuyor elinizden resmen.  Önceden belirlenmiş bir vakitte kalkacak uçağı doldurmak zamana karşı yarışmak demek. Bu her ne kadar stresli gibi gözükse de insanı zinde tutması ve sürekli gelişim gerektirmesi açısından motivasyon ve tatmin artırıcı bir egzersiz aslında.

Bu şartlar altında, dijital ekonominin en derinden şekillendirdiği sektörlerden birinin havacılık olduğunu söylemek sizce makul mü?

Dijital ekonomi demek her şeyin hızla değişime uğraması ve sizin de bu değişime liderlik etmeniz demek. Ben bu anlamda havacılık sektörünün dijital ekonomiye geçişe en çok ihtiyaç duyan sektörlerin başında geldiğini düşünüyorum. Çünkü en temel olarak dijital ekonomi sayesinde zamana karşı yarışta siz de hız kazanmış oluyorsunuz.

Dalgalanan bilet fiyatları, rötarlar, ek seferler, iptaller, no-showlar dünyasında hayat, e-ticaretten önce nasıldı? Hatta hayal etmek mümkün mü?

Aslına bakarsanız havacılık sektörü operasyon açısından dijital çağdan çok daha önce bilgisayar sistemlerine taşındı, hizmetler ise offline veriliyordu. Dijital çağ öncesinde müşterinin adresi fiziksel bir lokasyon oluyordu—acente, satış ofisi, havalimanı gibi. Bu dönemlerde müşteri portföyü de çok daha üst segment bir profildi, uçağa binmek macera gibi bir olguydu ulaşım aracından daha çok. Havacılık sektöründeki yeni modellerin de devreye girmesinin sonucu olarak fiyatların da aşağıya inmesi ile artık dünyadaki herkesin ulaşım aracı olarak kullanabileceği bir çağa geldik.

Son 10 yıldaki dijital çağ kasırgası dünyanın en ücra yerine kadar ulaşınca, dünyadaki herkes erişilebilir olan bu ulaşım aracı hizmetini artık fiziksel bir lokasyondan çok online olarak almak istiyor. Bilet alımlarının son yıllarda artarak mobil olarak alındığı görülüyor. Yolcuların daha çok online hizmetleri kullanmasıyla bilgi iştahı da o kadar artıyor. Her şeyden anlık olarak haberdar olmak istiyorlar, bu anlamda işler biraz daha karmaşık, bir o kadar da yaratıcı ve zevkli hale geldi diyebilirim.

Artık havayollarının büyük oranda doğrudan satış yapabilmesi sektörde ne gibi bir değişiklik yaptı ve bu acentelere ve havayolu şirketlerine nasıl yansıdı?

Doğrudan satış özellikle havayolu sektöründeki değer zincirini yeniden şekillendirdi. Bundan en kazançlı çıkan şu anda teknolojiyi tedarik eden şirketler oldu. Geleneksel acenteler birçok ülkede halen iyi bir paya sahip, ancak gelecekte değişime ayak uyduramadıkları takdirde yeni oyuncularla yer değiştirmek bekliyor onları.

Havayollarını ise 3 sınıfa ayırmalıyız; değişimi bir fırsat olarak değerlendirip ciddi operasyonel karlar ve müşteri memnuniyeti sağlayan şirketler var; stratejik bir yön belirlemeden uyum sağlamaya çalışan şirketler var; son olarak henüz olan bitenin ne olduğunu bilmeyen ya da öncelikleri arasına almayan şirketler var. Havayolu sektöründe son sınıfa giren şirketler rekabette geriye düştüklerini biraz geç fark edecekler ama fark ettiklerinde kaybedilen zamanı kazanmak o kadar da kolay olmayacak.

Mobile geçişin iş modelinize ne gibi etkileri olmasını öngörüyorsunuz?

Dijital çağda yaşadığımız en önemli değişimlerden biri de mobil teknolojilerin erişilebilir olması. Bundan kastım cihazların farklılaşması, ucuzlaması fakat aynı zamanda 3G, 4G, WiMAX, WiFi gibi mobil internetin de herkes tarafından erişilebilir olması.  Bu sayede dijital çağ mobil bir dünyaya doğru evriliyor.  Mobilize bir dijital çağ size müşterinize her an erişmenizi ve lokasyon bilgisi ile birlikte hizmetlerinizi özelleştirme imkanı veriyor.

Bir diğer önemli etkisi bildiğiniz gibi PC’ler daha çok ortak kullanılan cihazlarken, mobil cihazlarda daha çok kişisel bir kullanım var. Bu her şeyi kişiye özel kılma konusunda bir avantaj sağlıyor.

THY, Dijital Ekonomi e-Ticaret Zirvesi’ne ikinci senesinde sponsor oldu. THY’nin DEZ’i benimsemesindeki etkenler nelerdi?

Türk Hava Yolları olarak son 10 yılda çok ciddi bir büyümemiz var, Dünya’da en çok destinasyona uçan havayolu olduk bu sene sonu itibarı ile. Büyümemizi sağlıklı ve sürdürülebilir kılmak için değişime liderlik yapma vizyonumuz var, bu da bizim açımızdan dijital ekonomiyi kritik kılıyor

DEZ’deki konuşmanızda hangi konulara değinmeyi düşünüyorsunuz?

Aslına bakarsanız ana konulara sizin röportajınızdan değinmiş olduk, ben biraz daha tarihsel bir çerçeve ile birlikte bulunduğumuz çağı ve ötesi konusunda olabileceklere değinmek istiyorum.

Cengiz Değirmenci 9 Kasım Cuma 10:30’da, DEZ ana konferans salonunda “Sektör Dinamikleri Online ve Mobil Dünyada Nasıl Değişiyor?” başlıklı bir konuşma verecektir. Dijital Ekonomi e-Ticaret Zirvesi ve Fuarı 2012 konuşmacıları ve zirve programı için, DEZ resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.