Kullanıcı deneyimi, son yılların en popüler söylemlerinden biri. Aslına bakarsanız popüler olması da gereken bir konu. Dijital pazarlama alanında kullanıcı deneyimi git gide daha önemli hale geliyor ama dijital pazarlamacıların bu konu hakkında çok da bilgi sahibi oldukları söylenemez.
Kullanıcı deneyimi nedir, çalışmalarımıza nasıl yansız çok fazla fikir sahibi değiliz. Gelişmiş dijital pazarlarda (Evet; Google, Apple, Twitter, Facebook…) kullanıcı deneyimi tasarımcıları ve dijital pazarlamacılar çok daha yakın çalışırlar. Bu çalışma zamanlamadan bütçeye kadar bir çok şeyi etkileyebiliyor çünkü çıkan sonuçlar gerçekten çok farklı olabiliyor.
Bu makalede, bir kullanıcı deneyimi tasarımcısının (UX Designer) dijital pazarlamacılar için kullanıcı deneyiminin temel noktaları ve onların işlerine nasıl etki ettiğine dair bir brifing bulacaksınız.
1- Kullanıcı Deneyimi demek sadece arayüz tasarımı demek değildir
Kullanıcı deneyimi ile ilgili en büyük yanlış kanı sadece güzel arayüzler hazırlamakla ilgili olduğunu düşünmektir. Tabi ki bu da işin bir parçası kullanıcı deneyimini bir bütün olarak düşünürsek güzel arayüzler bu işin sadece küçük bir parçası. Bir arayüz tasarımı – genelde ekranlar için yapılır- işlemine kullanıcı arayüzü tasarımı veya etkileşim tasarımı denir.
Özetlemek gerekirse kullanıcı deneyimi; insanlar ve teknolojik cihazlar arasındaki ilişki ile ilgilidir. Bu ilişkiyi en kusursuz hale getirmek kullanıcı deneyimi tasarımcılarının ana amacıdır. Teknoloji ve insan artık ekranlar dışında da oldukça yoğun bir ilişki içerisinde, ekranlardan ziyade giyilebilir teknolojiler ve nesnelerin interneti (Internet of things) bu ilişkinin ne kadar ileri boyutlara ulaşabileceğinin göstergesi. Bu nedenle kullanıcı deneyiminin önemi de aynı oranda artacak.
2- Kullanıcı deneyimi ürünü sadece pazarlamaz, ürünü geliştirir
Aslında bu konunun kullanıcı deneyimi ve dijital pazarlamanın ayrıldığı en temel nokta olduğunu söyleyebiliriz. Pazarlama, insanların bir şeyler almasını sağlamak ile ilgilidir. Kullanıcı deneyimi ise insanların satın almak isteyeceği bir şeyler yapmak ile ilgilidir.
Kullanıcı deneyimi, tasarım ile başlar. Bunun anlamı ürünün ilk tasarımıdır, o andan itibaren kullanıcı deneyimi de gelişmeye başlar. Kullanıcı deneyimi tasarımcıları ürün hakkında alınan tüm kararlarda rutin olarak “neden” sorusunu sorarlar. Bu sırada, sabit bir pazar ve hedef kitleye odaklanmış pazarlamacılar ile kavgalı hale gelebilirsiniz. Aynı zamanda yine aynı ekipler ile sık sık yakın çalışmak zorundasınızdır çünkü yapılan kampanyalar için optimizasyonlar yapmanız gerekmektedir.
Kullanıcı deneyimi tasarımcıları için kendi varsayımlarını dijital pazarlamacılara kabul ettirmek gibi zorlu bir görev ortaya çıkıyor. Bunu yapabilmek için de dijital pazarlamacılara bu işin konumlandırması ve nasıl daha etkili bir ürün haline geleceği hakkında ayrıntılar vermek onları ikna etmede yardımcı olabilir.
3- Siz ürüne özel tasarlamaya başlayın, deneyim kendiliğinden gelir
Kullanıcı deneyimi ürün ile beraber pazarlama planına dahil olur. Sizin genellikle çok fazla bir şey yapmanıza gerek kalmaz, ek bir pazarlama planı yapmanıza da gerek yok sadece ürünü hazırlayın ve oraya koyun, deneyim kendini satar!
Dijital pazarlamacılar, dijital, mobil, baskı gibi bir çok farklı ulaşılabilir pazarlama kanalına odaklanıyor. Fakat problem şu ki bizim müşterimiz bu kanallar değil sadece insanlar ve onların ihtiyacı olan tek şey ürünü nereden satın alabilecekleri.
Bu bir aksaklığa neden olmaktadır. İnsanların kanalları yoktur, onlar sadece kanallar ve kanallar arasında yaşama eğilimindedirler. Bizler son zamanlarda böyle çapraz kanal deneyimleri hatta “omni-channel” deneyimleri gibi kavramlar kullanmaya başladık ama bunlar çalışmaz. Yapmamız gereken tek şey insanı iş mantığımızın odağına almak ve onların ihtiyaçları doğrultusunda kendimizi onlara sunmak.
Pazarlama ekipleri dönüşüm oranlarını görene kadar bu eksikleri yaşamak eğilimindedir. Kullanıcı deneyimi tasarımının nerede nasıl yaşadığını bilmezler. Bu nedenle dijital pazarlamak ekibinin bir parçası olarak kullanıcı deneyimi tasarımcısı bu eksikliği tamamlamaya yardımcı olur.
4- Kullanıcı deneyimi, çoklu araştırma yaklaşımlarını kullanmaktadır
Dijital pazarlama ekipleri genellikle çok farklı araştırma yöntemleri kullanmazlar. Sadece pazarlama odaklı bir araştırma yapar ve onun çıktılarına göre hareket eder. Bilinen bir pazar analizinden öteye gidilmez. Genellemelere dayalı nicel yöntemler kullanılır.
Kullanıcı deneyimi tasarımcıları ise özel yöntemler geliştirip gerçek ihtiyaçları çözümler ve bu çözümler doğrultusunda iyi tasarlanmış ürünler oluşturur. Bu yöntemler daha nitel sonuçlarla yapılır. İnsan odaklı araştırmalar olduğu için muhtemel sorunlar çözülür ve ürün daha mükemmel hale getirilir.
Tabi bu dijital pazarlama ve kullanıcı deneyimi araştırmaları bir birini tamamlıyor. Her ikisi de bu ürünün gerçek insanlar için üretildiğinden emin olmayı sağlıyor ve bunun sonucunda da reklamlar oluşturularak bir değer kazanılıyor.
5- Kullanıcı deneyimi dijital pazarlamanın büyük bir bölümünü kapsamaya başlıyor
Sosyal web, başka bir deyiş ile akıllı internet dünyası pazarlamayı inanılmaz bir değişime sürükledi. Eskiden sadece medya harcamaları yapılır ve yönetime raporlanırdı ama artık işler dengeler değişiyor ve topluluk oluşturarak bu topluluklara katkı sağlamak haline dönüşüyor.
Sonuç olarak, pazarlama ekiplerinin sorumlulukları müşterileri için gerçek bir değer yaratmak şeklini alıyor. Bir çok şirket bununla hala mücadele ediyor ama unutmamak gerekir ki sosyal web dünyasında kötü bir ürün için iyi değerlendirmeler satın alamazsınız.
Peki sadece insanlar değil, ürünler ne zaman sosyal web’in bir parçası olacak? Nesnelerin interneti ile bu dönemece girmiş bulunuyoruz. Gelecekte sosyal web üzerindeki etkileşimlerin büyük bir bölümü insanlar ve nesneler arasında olacak. Pazarlamacıların bunun farkına varmasına çok az zaman var.
Nesnelerin interneti derken internete bağlı tost makinası veya buzdolabını düşünmeyin. Akıllı saatinize mailin düşmesi, ev sıcaklığını telefondan ayarlamak artık çok da ilginizi çekmiyor olsa gerek. Nenelerin interneti, teknoloji ile ilişki anlayışımızı değiştirmeyi vaadediyor. (‘Her’ filmini hala izlemediniz mi?)
Önümüzdeki dönemde her şey internete bağlı olacak ve daha önemlisi sonsuza dek bağlı olacaklar. Böylece dijital pazarlama tek başına yeterli olmamaya başlacak ve kullanıcı deneyimi çevresinde birleşecektir. Kullanıcı deneyimi gibi insan-teknoloji ilişkisini daha önce hiç kimse hiç bir yerde ele almamıştı. İnsan ve teknoloji birleştikce kullanıcı deneyimi tasarımcılarının hayatımızdaki rolü ve önemi artacaktır.
Peki siz ne düşünüyorsunuz? Dijital pazarlama ve kullanıcı deneyimi tasarımcıları arasında nasıl farklar var? Nasıl benzerlikler var?
Yorumlar (0)