Ekşi Sözlük Neden Farklı? [Yorum]

Türkçe içerik üreten sitelerin parmakla sayıldığı 1999 yılında hayat buldu Ekşi Sözlük. 12 senelik yolculuğuna formatını neredeyse hiç değiştirmeden devam eden sitenin cevap verdiği kullanıcı ihtiyaçları ise sürekli değişti. Facebook, Twitter ve Foursquare hakkında her gün onlarca analizin hazırlandığı günümüzde nedense es geçilen bir konuyu, Ekşi Sözlük’ü diğer platformlardan ayıran özellikleri, sözlüğün artılarını yazıya dökmeye çalışacağım.

Ekşi Sözlük’ü diğer sosyal paylaşım platformlarından ayıran en büyük fark yazıların format kurallarına göre yazılması. İlk bakışta kullanıcıların yazma biçimlerinin kısıtlanması bir dezavantaj gibi görülebilir. Ancak yazma yetkisine sahip sadece 30 bin kullanıcı varken ayda 7 milyon hit alan bir site için okunabilirliğin ne kadar değerli olduğu da gözden kaçmamalı. Buna ek olarak biçimsel kısıtlama bütün sözlüğün ortak bir jargon ve kültür oluşturmasında da oldukça etkili.

Yazılar yazanın kim olduğuna bakılmaksızın gündeme (sol frame) taşınıyor. Bu sayede çok sayıda insana ulaşmak için ünlü olmak ya da takip edilmek gerekmiyor. Kullanıcıların büyük bölümünün takma isimlerle yazdığı da düşünülürse kim olduğunuzla değil yazdığınız yazının değeriyle yargılanabileceğiniz kişiye değil, düşünceye değer veren bir yapı oluşmuş oluyor.

Yazma yetkisine sahip kullanıcı sayısı sınırlı. Ekşi Sözlük’te yazmak isteyen kişilerden 10 örnek entry (yazı, giriş) ile sözlük formatını bildiklerini kanıtlamaları talep ediliyor. Buradaki temel amaç sadece yeterli bilgiye sahip olan kişilerin yetkilendirilmesini sağlayarak sitenin kolay modere edilmesini sağlamak.  Ancak yazar olma talebi çok yüksek olduğu için yıllarca değerlendirilemeyen 75 bin kullanıcı var. Bu hem “Ekşi Sözlük yazarı” olmayı bir ayrıcalık, bir etiket haline getiriyor hem de sözlüğün kapalı bir komünite haline gelmesine sebep oluyor. Bunun aidiyet duygusunu da tatmin ettiğini ortak jargon ve kültürü paylaşan elenmiş ve seçilmiş insanlardan biri olmanın kullanıcıları cezp ettiği de yadsınamaz.

Site içi mesajlaşma, sözlük yazarlarının bir araya gelmesini sağlayan toplantı ve eğlenceler de yazarlar arasındaki bağı güçlendirerek üyelerin siteye ilgisini yükseltiyor.Bütün bunlara ek olarak şu an sadece onaylanarak Ekşi Sözlük yazarı olmaya hak kazanmış kullanıcıların erişebildiği 10 alt site var. Bu siteler aracılığıyla alım satımından halı saha ligi organizasyonuna kadar pek çok aktivite gerçekleştiriliyor.

Elbette bunların dışında da Ekşi Sözlük’ü diğer internet sitelerinden farklı kılan pek çok teknik ve sosyal sebep var. Bu yazıda amaçladığım şey sadece temel hatları ortaya koymak ve “Facebook, Twitter, bloglar varken Ekşi Sözlük nasıl yerini koruyabiliyor?” sorusuna içerden biri olarak cevap vermek oldu. Önümüzdeki günlerde ayrıntılara biraz daha girerek, yazarların motivasyon kaynakları, sözlüğün popüler olma sebepleri gibi konularda daha detaylı yazılar hazırlayacağım.