Cuma günü bir başka Amerikan rüyasının daha (nispeten) kötü bitişine tanık olduk. Facebook’un aylardır beklenen ve muazzam PR çalışmaları ile desteklenen halka arzı gerçekleşti. Çoğunluğun beklentisi Facebook hisselerinin ilk günü itibariyle yoğun bir ilgi ile karşılaşacağı ve talep patlaması neticesinde hisselerin 38 doların çok üzerinde bir değer ile ilk günü kapatacağı yönünde idi. Ancak beklenen olmadı.
İsterseniz 18 Mayıs Cuma gününü kısaca hatırlayalım. Bizim de siz okuyucularımızla ilk saatlerini canlı olarak paylaştığımız Facebook’un halka arzında 38 dolardan sunulan hisseler ilk yarım saat içerisinde 45 dolara kadar yükseldi. Hatta yoğun talep neticesinde bir süreliğine Facebook hisselerinin alım-satımı NASDAQ yetkilileri tarafından durduruldu. Daha sonrasında bir süre 42-43 dolar arasında dolaşan hisseler, ilerleyen saatlerde yavaş yavaş değer kaybederken, başladığı nokta olan 38 dolara demir attı ve günü bu değer ile kapattı.
Facebook’un halka arzda belirlenen 38 dolar barajının altına inmemesi için tabiri caizse büyük çaba sarf edildi. Başta Facebook’un halka arzındaki en büyük aracı kurum olan Morgan Stanley’nin seansın son 20 dakikasında yaptığı 2 milyar dolarlık destek alımı, ilk günün getirdiği psikolojik baskıyı (ve çok daha önemli bir çok olumsuzluğu) Facebook’un üzerinden bir nebze de olsa almayı başardı. Zira son dakikada değer kaybını önlemeyi amaçlayan satın alımlar olmasa idi Facebook’un hisse değerleri 30 dolara kadar düşebilirdi.
Morgan Stanley’den ve diğer yatırımcılardan gelen destek alımları Facebook tarafında yaşanacak büyük bir hüsranı engellemiş oldu. 40 doları geçmesi kesin gözüyle bakılan, 50-60 dolarlar telaffuz edilen Facebook hisseleri alıcısına ilk gününde zarar ettirmez iken, herkes için (yine nispeten) bir win-win durumu yaşandı. 38 dolardan alım yapan ilk gün alıcıları zarar etmedi, Facebook beklenen patlamayı yaşamasa da halka arz rakamının altına düşmedi, hissedarlar, yatırımcılar derin bir ‘Oh!’ çekti.
Gelelim kötü sonuçlanan Amerikan rüyasına. Malumunuz borsada sadece bu işi ezberden yapan, piyasaya hakim, milyar dolarlık portfolyoları yöneten şirketler bulunmuyor. İrili ufaklı birikimleri ile ‘bir günde’ zengin olmayı amaçlayan ve bu uğurda risk almaktan çekinmeyen kişiler de borsada şanslarını deniyorlar. Facebook’un gümbür gümbür gelen halka arzı da bu küçük yatırımcıların bir günde zengin olma iştahlarını kabartıyordu. Açılış ile birlikte 38 dolardan alınacak Facebook hisseleri, gün sonunda belki iki-üç misline satılacak ve Facebook, binlerce insanı bir kaç saat içerisinde zengin yapabilecekti. Son aylarda internet şirketlerine olan ilgi de bu ihtimali bir hayli güçlendiriyordu. Sonuç olarak tüm dünyadan talep gören Facebook 100 milyar dolarlık bir şirketti. Ancak malesef bu hayaller ile galeyana getirilen küçük yatırımcılar beklediklerini bulamadı.
Başta Morgan Stanley olmak üzere Facebook’un destekçisi yatırım şirketleri sağ olsunlar hem Facebook’u hem de tüm büyüklü küçüklü yatırımcıları kurtardılar.
Mark Zuckerberg’in halka arzdan bir gün sonra gerçekleşen sürpriz düğünü ile bir başka Amerikan rüyasına yönelmesi de tüm bu yaşananların üzerine gündem değiştirici olarak tam zamanında yetişti.
Peki siz ilk gün yaşananların ardından destek alımları ile ayakta duran Facebook hisselerinden satın alır mıydınız?
Almazdım.
Borsa konusunda geniş bir bilgi birikimine sahip değilim. Ancak Facebook gibi ikamesi çabuk bulunabilecek bir teknoloji şirketinin uzun vadede yüz milyarlarca dolarlık bir şirket olacağını düşünmek bence fazla iyimserlik olur.
Günümüzün kırılgan ve rekabetçi teknoloji dünyasında büyük yatırımcıların facebook’tan uzun vadede çok beklentileri olmadıklarını düşünüyorum. Yarattıkları gelir modeli büyük bir devrim. Fakat her an ortaya çıkacak bir rakip ile sistem iflas edebilir. Tam da facebook reklamlarının ne derece etkili oldukları tartışılırken, halka arz’ın böyle sonuçlanması süpriz değil. Bu yorumum facebook hemen batar zarar eder, demek değil. 2-3 yıl içerisinde gerçek değerini bulacak demektir. Yoksa 100-200 milyar dolarlık tahminler fazlaca abartı ve keriz silkeleme operasyonu gibi geliyor bana.
Fatih’in yorumuna katılmakla birlikte, Facebook’un P/E oranının 175. 63 olduğuna dikkat çekmek isterim. İdeal bir P/E oranı en fazla 25 olur. (Örnek: Apple’ın 12.93, Google’ın 18.20). Bu kadar yüksek bir P/E oranı ya Facebook’tan yakın gelecekteki beklentilerin aşırı yüksek olduğu ya da ortada bir balonun olduğu şeklinde yorumlanabilir. Açıkçası ben de merak ediyorum gelişmeleri. Balon mu patlar yoksa Facebook mu uçar gider, zaman gösterecek.
Bu arada ters bir örnek de vermiş olayım: Linkedin’in P/E oranı 612.48 (balondan çok Linkedin’in yakın gelecekteki gelirlerinin çok ciddi artması beklentisinden dolayı böyle yüksek. Belki Facebook için de durum böyle olabilir)
Facebook’un geleceğini karanlık görüyorum. Hatta o kadar iddialı bir cümle kurabilirim ki ve diyebilirim ki, Facebook gibi sosyal ağ platformları Borsa’ya girerek kendi iplerini de çekmiş oluyorlar.
Hatta Borsa’ya girsin ya da girmesin, reklam geliri derdine düştükçe ve dahi bu geliri hissedarlar baskısı altına soktukça bu platformlar “sosyal paylaşım” platformları olmaktan çıkacak, “reklam paylaşım” platformlarına dönüşecek. Sürekli arkadaşlarımın reklam paylaştığı bir “sosyal platform” düşünemiyorum. İlk duygum: Elvada Facebook!
Geliri sürekli artmayan bir Facebook hissesini kim elinde tutar ki!
Geliri sürekli artan bir Facebook platformunda kim durur ki!
Buyurun buradan yakın!
Facebook hissesi alamadım diye dertlenen varsa, derin bir “oh” çekebilir!