Facebook’un yeni çalışanlarına verdiği küçük kırmızı kitap

Facebook‘un yeni işe başlayan çalışanlarına verdiği “küçük kırmızı kitap” uzun zamandır internet dünyasını meraklandırıyordu. Bir şekilde bu kitap çok da fazla internete sızmamıştı. 
Facebook’da 2008-2014 yılları arasında tasarımcı olarak çalışmış olan ve bu küçük kırmızı kitabın da tasarımcısı olan Ben Barry paylaşınca bu merakımız ortadan kalkmış oldu.

Bu kitap 2012 yılında Facebook’un 1 milyar kullanıcıya ulaşmasından sonra dağıtılmaya başlandığını söylüyor Ben Barry ama asıl güzel olan ise neden dağıltılmaya başlandığı. Barry, Facebook büyüdükçe, çalışanlar arttıkça artık yeni çalışanlara şirket kültürünün, geçmişinin yani doğal olarak vizyonunun ve misyonunun iyi bir şekilde aktarılamamaya başladığını bu nedenle bu kitabı hazırladıklarını belirtiyor. Kitabın içerisinde neler olduğunu tamamen öğrenebilmemiz için Facebook’da işe başlamamız gerekiyor ama ben gördüğüm kadarını sizlerle paylaşacağım.

Kapak ve giriş sayfası okuyanı kendine bağlamayı başarıyor:

Facebook’un aslında bir şirket olmak için kurulmadığını, dünyayı daha açık ve birbiriyle bağlantılı hale getirmek için kurulduğunu söylüyor.

Dünyayı değiştirmek, iletişimi değiştirmek! Böyle bir amaç için kim daha fazla çalışmak istemez ki?

“Küçük kırmızı kitap ilk olarak Çin Komünist Partisi kurucusu Mao Zedong tarafından bastırılmış ve bu halinde de ondan esinlenmeler görülüyor. Bazı alıntıların Mao’nun sözleri olduğu belirtiliyor.

“Hepinizin de bildiği gibi medyayı kontrol eden halkı kontrol eder. Bu anlayış Facebook’un da temellerinde yer alıyor. Basılı tek sayfaya hükmederseniz sadece onu okuyanlara hakim olursunuz, radyo ve diğer iletişim kanalları için de bu böyledir.” Facebook’un bize neden hem yazılı hem görsel hem de video materyali sunduğunu daha iyi anlıyorsunuz sanırım.

“Yaklaşık olarak her 1 Facebook mühendisi 1 milyon Facebook kullanıcısından sorumludur.” Her bir çalışanınızın kendinin ne kadar önemli olduğunu hissetmesi ne kadar güzel değil mi?

İnternet dünyasında 5 yıl, 10 yıl gibi planlar yapmanız pek mümkün değil, bunu hepimiz anlamışınızdır sanıyorum. (Konuştuğumuz şirketlerin kaçar yıllık olduklarına bakın, gelecekte kimleri konuşacağız?) Facebook da bu düşünceyle 30 yıl sonra olmak istedikleri yere odaklanarak 6 aylık programlar dahilinde ilerliyor.

“Düzgün çalıştığı sürece işin en kolay yolunu bulmak (hacking) eğlencelidir” (Önceki çeviri hatalıydı, bdaylak kullanıcısının yorumuyla düzeltildi.)

“Hem çok büyük olup hem de çok rahat olmak bir arada olan şeyler değildir.”

“Hızlı olan dünyanın yeni varisi olacaktır. Çok farklı bir bakış açısıyla hızlı olanın sadece kazanmaya daha yakın olduğu değil yeni başlangıçlara da daha yakın olduğu paylaşılıyor. Yavaş ilerleyip teorilerde takılmaktansa hızlı hareket edip, yanlışı görün, yeniden başlayın.”

Gördüğüm kadarıyla kitabın en güzel sayfası bu. “Eğer gerçekten iyi bir şeyler yapacağınıza inanmıyorsanız siz de aşağıdaki fotoğrafa bakın ve tekrar düşünün!”

“Facebook kullanıcıları bizi (çalışanları) sevdiği için kullanmıyor, bizi kullanıyorlar çünkü arkadaşlarını seviyorlar.” Bazı gerçeklerin farkında olmak çok önemli. Birçok girişimci ürününe aşık olup batırıyor, bu sözü onlara da hatırlatmak lazım.

Neyi, ne için yaptığınızı unutmayın. “Para kazanmak için bir servis geliştirmiyoruz! Daha iyi bir servis geliştirmek için para kazanıyoruz!”

En güzeli her zaman en sona bırakılır. “Facebook’u öldürecek “şey”i biz yapmazsak bir başkası yapacaktır.” Kaç şirketimiz bu motto ile kendini geliştiriyor?

Sizi bilmem ama Facebook’un böyle bir şey yapmış olması gerçekten çok değerli. Türkiye’de “şirket kültürü” adına gördüklerimiz sınırlı ama en azından bunu kopyalayıp, kendilerine uyarlayıp şirketler kendi çalışanlarına verebilirler. Böylece bir kültür geliştirmenin ilk adımlarını atmış olurlar.