İfade özgürlüğü konusunda tavrını 2010 yılında koyan Google, bu tarihten bu yana hükümet müdahaleleri ile ilgili bilgileri, şeffaflık raporu adı altında kamuoyu ile paylaşıyor. Ocak ile Haziran 2012 tarihlerini kapsayan son şeffaflık raporu, dün Google’ın resmi sayfasından yayınlandı. Dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerinden gelen içerik sildirme ve bilgi talep etme istatistiklerinin yer aldığı rapora göre devlet gözetimi giderek artıyor.
Genel tabloya baktığımızda Google’a gelen toplam taleplerin sayısı son dönemde 20.938‘ ulaşmış durumda. 2009 yılından itibaren hükümetlerden gelen isteklerin değerlendirildiği tabloya bakıldığında ise o dönemde 12.539 olan talep sayısının gösterdiği artış net bir şekilde görülebiliyor.
Google’a gelen içerik kaldırma talepleri, genellikle iftira iddiaları, içeriğin nefret dolu söylemi veya pornografiyi yasaklayan yerel yasaları ihlal ettiği yönündeki iddialar çerçevesinde gerçekleşiyor. Hükümetlerin talepleri arasında iftira ile gizlilik ve güvenlik, yüzde bakımından başı çekiyor.
Bununla birlikte esas dikkat çekici nokta ise hükümetlerin içerik kaldırma konusunda Google’a ilettiği taleplerin son dönemde hızla artmış olması. Nitekim Geçtiğimiz döneme (Haziran-Aralık 2011) göre bu yılın ilk yarısında hükümetlerden gelen içerik kaldırma talepleri 1.048’den 1.791’e yükselmiş durumda. Hükümetlerden gelen kaldırma talepleri bakımından ABD (209), Google’a en çok başvuran ülke olurken, onu Almanya (108) ve Brezilya (143) takip ediyor.
Türkiye ise içerik kaldırma talebiyle bu dönemde Google’a 48 başvuruda bulunmuş. Bu rakam, Türkiye’yi en çok içerik kaldırma talebinde bulunan ülkeler arasında dördüncü sıraya yerleştirirken, aynı zamanda taleplerin bir önceki raporlama dönemine göre (22) %1.013 oranında arttığını ortaya koyuyor.
Google’ın Türkiye raporunda Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’ndan (BTK), 5816 sayılı Atatürk’e karşı suçlarla ilgili yasayı ihlal ettiği iddia edilen içeriğin kaldırılması doğrultusunda istekler alındığı belirtiliyor. Rapora göre Google bu dönemde BTK’dan 426 YouTube videosu, Blogger blogu, bir Google dokümanı ve bir arama sonucunun Atatürk’ü, devleti veya ulusal kimlik ve değerleri eleştirdiği iddiasıyla kaldırılması için 148 istek almış.
Talepler doğrultusunda Türk kullanıcılarının YouTube videolarının %63’üne erişimi kısıtlanırken, web arama ve Blogger bloglarını kaldırma istekleri veya tek bir Google dokümanını kaldırmaya yönelik bir istek uygun bulunmayarak kaldırılmamış. Ayrıca BTK’nın azınlıkların bağımsızlığını tartıştığı ve siyasetçilerin özel hayatları hakkında bilgi ifşa ettiği gerekçesiyle ilettiği blogların kaldırılması isteğiyse yine Google tarafından uygun bulunmayarak kaldırılmamış. Tüm bunlara Google’ın bir kişi adına yerel bir kolluk kuvveti biriminden söz konusu kişiyle ilgili olduğu gerekçesiyle 242 YouTube videosunun kaldırılması için aldığı istekler sonucu herhangi bir işlem yapmadığını da eklemek gerek.
Her ne kadar adı şeffaflık raporu olsa da açıklanan verilerde bazı bulanık tarafların bulunduğuna değinmeden geçemem. Bunun için hafızamızı çok zorlamaya gerek yok. Geçtiğimiz aylarda Libya ve Mısır’da bir Youtube videosu nedeniyle patlak veren olaylar diğer müslüman ülkelere de sıçramış, Google’a adeta tepki yağmıştı. Bu süreçte videonun kaldırılması konusunda birçok ülke hükümetinin Google’a talepte bulunduğunu da okuyucularımıza duyurduk. Ancak Google’ın şeffaflık raporunda sanki bu talepler hiç Google’a ulaştırılmamış gibi görünüyor. Ülke olarak Mısır raporda yer almazken, Libya’nın ne mahkemece ne de polis, yönetici gibi diğer istek kaleminden bir tek talebi bile bulunmuyor. Keza aynı şekilde birçok Asya ülkesi de bu raporda yer almıyor.
Yorumlar (4)