2011 yılının son bölümünde Türkiye pazarına giriş yapan Rocket Internet, o zamandan bugüne izlediği agresif stratejinin sonucu ardı ardına açtığı siteler ile adından sıkça söz ettirdi. Adından söz ettirmesinin bir diğer sebebi de şirketin globalde sahip olduğu kötü repütasyon idi. Facebook dahil neredeyse başarılı olmuş her internet projesinin bir klonunu çıkaran Rocket Internet’in başındaki Samwer Kardeşler de çıkışlarıyla bu kötü şöhretin üzerine tuz biber .
Bugün Webrazzi‘de son dakika gelişmesi olarak yayınlanan haberde Arda Kutsal‘ın ağzından Rocket Internet’in Türkiye operasyonunu kapatacağını okuduk. Haberde Rocket Internet’e ait e-ticaret sitelerinin artık alım yapmayacağından ve yakın süre içerisinde olası satış işlemlerinin ardından şirketin Türkiye’yi terkedeceğinden bahsediliyor. Arda Kutsal bu gelişmeyi ‘Türkiye internet pazarı için kötü bir haber’ olarak nitelendiriyor.
Sizleri bundan 9 ay önceye, Rocket Internet’in ülkede ilk girişimlerinin açılmaya başlandığı günlere, 26 Aralık 2011 tarihine götürmek istiyorum. O gün sizlere Rocket Internet Agresifliği Türkiye’de de Başladı: Zalando başlıklı yazıda Rocket’ın Türkiye operasyonu hakkında ulaştığımız detaylardan bahsetmiştik. sosyalmedya.co’nun en çok tartışılan ve okuyuculardan en çok tepki aldığı içeriklerden birisi olan bu yazıda Almanya kökenli Rocket Internet’in globaldeki repütasyonundan Türkiye’nin de nasibini alacağı (almaya başladığı) vurgulanırken, seri işten çıkarmaların başladığı ve 3-4 aylık projeler için yüksek maaş ile işe alınan kişilerin görevine son verildiği bilgisine de yer veriliyordu.
O yazı bir çok açıdan ses getirdi ve sektöre de bir hayli faydası dokundu. Rocket Internet’in bu stratejisini öğrenen (bizim de bir çoğunu tanıdığımız) sektör çalışanları Rocket Internet ile yaptıkları iş görüşmelerini yarıda kesti veya görüşmekten vazgeçtiler. Bunun yanında Rocket Internet gerçeği Türkiye’de ilk defa bu kadar açık şekilde dillendirilmiş oldu.
Her şey olmuş bitmiş iken yayınlanan haberin dokuz ay öncesinde sizlere bu konuları taşımamızın ve sektörü uyarmamızın bugünkü Webrazzi haberinden çok daha anlamlı olduğunu ve bunun yanında haber değerinin de çok daha fazla olduğunu umarız sizler de fark etmişsinizdir. Bu iki sebep dolayısıyla o dönemde bir hayli haksız söyleme maruz kalmıştık. Zaten neredeyse her e-ticaret haberinde yaranmaya çalıştığımız e-ticaret abilerinden bahsediliyor, alışkınız.
sosyalmedya.co’da yayınlanan alışılmışın dışındaki her yazının altında otomatik olarak (bazıları epey sert üslupla yazılmış) eleştirel yorumlar yapılıyor. Kendi isimleri veya sahte isimlerin arkasında kimisinin gerçek olduğuna kendilerinin bile inanmadıkları yorumları yazan okuyucularımızdan katkıları için her zaman olduğu gibi yine teşekkür ediyoruz. Ancak bugün son dakika haberi olarak sunulan gelişmeleri sosyalmedya.co’da 9 ay önce okuduğunuzu ve bahsettiklerimizin doğruluk derecesini sizler de görmüşsünüzdür diye umut ediyoruz.
bahsettiğiniz 9 ay önceki yazıyı şimdi okudum. yorumları da üşenmedim hepsini teker teker okudum. gerçekten de insanları uyarmışsınız ve herkesin göbek atarak buyur ettiği rocketın ne haltlar yediğini söylemişsiniz. tıpkı bugün de olduğu gibi e-ticaret abileri o zaman da eminim pis pis sırıtarak uzaktan izlemişlerdir. olan yine çalışanlara oldu.
Bence sıkıntı ordan kaynaklanmıyor zaman zaman asparagas haber mi yoksa gerçek mi belli olamıyor haberler. Sonuçta bende facebook batıyor , twitter battı , stumble upon satıldı şeklinde onlarca haber yapsam . sonra bazıları gerçekleşse bu benim başarım olabilir mi ? Öncelikle yazılı yayın yapmanın tüm sitelere getirdiği bir olgu , olumlu, olumsuz yorumlar olacaktır. Herkesin savunduğu fikir kendince doğrudur. Çok nadir yorum yapmama rağmen . Genelde beğenmediğim yazılara yorum yapıyorum ben. Okuyucu kitlesine , rakip olduğunuz sitelere sürekli iğneleyici yazılar yazıyorsunuz . Sonra da bizi sert eleştiriyorsunuz diyorsunuz. Burda bir mantık hatası var . Bu tarz tartışma ortamları yaratıldığında seviye gerçekten düşüyor. Gerçi Türkiye’nin gerçeği ne yazık ki . Haber sitelerine bakın , altındaki yorumlara bakın. Polemik yaratmak için yazılmış yazılar, karalama kampanyaları , dedikodular , yanlış bilgiler , yalan haberler hepsi tek bir kaygıyı işaret ediyor. Çıkar ve para. Samimiyetsiz buluyorum ben açıkçası.
Bunların “uzman” olarak sunulması ise vahim. Bu sektörün adı herneyse büyük bir boşluk ve hiçlik içinde , haaa madem öyle sen niye takip ediyorsun ,yorum yapıyorsun diyenler olabilir. Onun nedeni de bu tarz yazılarda kasten yazılmış iğnelemeler yüzünden cevap verme ihtiyacı hissediyor insanlar. Bu da emek harcanarak oluşturulamayan içeriklerin yerine , o ona öyle dedi , bu buna bunu yaptı , şu şurda şunla basılmış tarzı kalitesiz yazıların insanlarda merak uyandırdığı gerçekliğinden yola çıkıp oluşturulmuş bir taktik diye düşünüyorum. Netice de kaynak belirtilmeden işte şurda şu olmuş burda bu olmuş şeklinde yapılmış öngörülere rağbet etmiyorum. Son birkaç gündür tahmin ettiğim büyük bir sosyal medya savaşı olduğunu gördüm.
Demek ki sıcak para tatlı geldi. Oysa araştırsanız bu tarz içerikleri senelerdir sadece sevdiği için üreten insanlar olduğunu yani aslında çokta yeni bir kavram olmadığını görebilirsiniz. Tek başına bir sosyal medya mecrasını katlayıp kenara koyabilecek kadar kaliteli ve sürekli bilgi üreten blogger arkadaşlar ( mesleği blogger değil ) var ülkemizde. O yüzden bulunduğunuz konum ve üstlendiğiniz misyon hiçte öyle kolay değil. Mİsyonunuz polemik yaratıp insanları konuşturmak ise de bu kez rakipleriniz arasına gazeteler vs girecektir. Çizgiyi belirlemek önemli bu bakışta.
Ya seviyeyi yüksek tutup kitleyi küçültecekseniz. Ya da facebook gruplarında olduğu gibi troll mantığında takılacaksınız. Beylik tekdüze laflar ile herkesin onayladığı methiyeler düzdüğü bir oluşum kurmak imkansız. Şahsi fikirlerim böyle. Yazınızın mesela 3 satırını okudum ki okumaya devam etme eğilimi çok yüksek olan bir okurum. Niye böyle derseniz açıklıyım. Bana birşeyleri kanalize etmeye çalıştığınızı düşündüm ve sitenizde bu çok oluyor. Çoğu yazı başlığında dahi ilgimi kaybettiyor. Beğenmediğim yazıya eleştiri yazdığımda iğneleyici yorumlar veya sürekli bir savunma mekanizması çalıştırılıyor . Oysa dışardan bakınca durumun sıradanlaştığı görülüyor. Daha yerel fakat “Sosyal Medya” kavramını daha güzel işleyen 3 yazısından biri twitter şöyle yaptı böyle yaptı ( ki bir çoğu mashable çevirisi gibi duran ) yazılar yok . Hem teknik hemde güncel paylaşım yapanlar siteler var. Ancak bu siteden daha az trafik alıyordur eminim. Belki sizinde bu tarz bir kaygınız var o yüzden böyle itici yazılara rağbet ediyorsunuz bilemiyorum. Neyse uzun bir yorum oldu. Fikirlerimi paylaşmak istedim. Başarılar.
Bu yazının manasını anlayamadım, biz demiştik dışında herhangi bir bilgi değeri yok bence
Bugün Webrazzi’de haberi okuduğumda Comtalks’ta Samwer kardeşler hakkında yazdığım yazılar ve sizin 9 ay önce yazdığınız o yazı aklıma geldi. Vakti zamanında Rocket’ın bu negatif reputasyonunu dillendirmek gerçekten cesaret istiyordu. Öncelikle bunu 9 ay önce gerçekleştirdiği için SosyalMedya.Co’ya hakkını teslim etmek lazım. (Tabii Rocket evine dönmeyip de 3’e 5’e satıp, peyderpey çıksaydı bunları konuşmuyor olacaktık. Tabii yazdığınız yazı da ¨kötü amaçlı¨ etiketiyle hatırlanacaktı sadece.)
Diğer yandan bugüne baktığımızda Rocket’ın kaçış kararını sizden önce başkalarının yayınlaması, daha doğrusu bu başarı, sizin 9 ay önce yazdığınız yazıyla gölgelenemez. İkisi farklı şeyler. Armutla elmayı karıştırmayın. 9 ay önce yazdığınız yazı bir değerlendirme yazısıydı. İnsanları farklı ve bilmedikleri bir şekilde düşünmeye itiyordu. Ama bugün çıkan haber safi güncel, hızlı ve başarılı bir haberdir. ¨Biz bunu 9 ay önce söyledik¨ deyip de haberin üstünü kapatmaya çalışmanız amatörce. Çünkü siz bunu 9 ay önce söylemediniz. ¨Rocket bir gün gidecek¨ demekle ¨Rocket bugün dükkanı kapattı¨ demek aynı şeyler değildir.
Görüşme yaptıktan sonra karar aşamasında SosyalMedya.co’da çıkan yazı sonrası gelen teklifi reddettim.
Mevcut kazancımın 2 katı teklif edildi. Masa aralarında gezinirken tüm İstanbul’u orada gördüm. Herkesi kadrolarına dahil etmişler. 1 yıl ömürleri yok deniyordu. Çalışanlar için olmasa da kendileri için baya iyi olmuş.
9 ay önce iyi etmişsiniz, hoş yapmışsınız, insanları bilgilendirmişsiniz. Amma ve lakin bu haberde Webrazzi-nin haberi taze değil, bana ne ben daha önce zaten söylemişdim mantığını yalnış buluyorum. Sırf bir konuda aranızda sürtüşme var diye, her konuya bunu taşımak anlamsız.
Yine de haber yapa bilirdiniz ki, “Öngörülerimiz gerçek oldu, Rocket Türkiyeyi terk ediyor”. Böyle bir tarzda. Yine bize geçmişi hatırlatırdınız.
Sürtüşmenizi yalnız bir konuda sınırlı tutsanız daha iyi olacak. Zaten bu sürtüşme de genel olarak fazla okuyucu kitlesini ilgilendirmiyor. Mesela bu konuda ister Sosyalmedya.co olsun, ister Webrazzi olsun hanginiz haklı, haksız umrumda bile değil. İki siteyi de RSS-ime eklemişim. Aynı haberi bazen iki yerden okuyorum. O yüzden bence yeniden normal yayın akışınıza dönün.
Bu bir haber mi? 9 ay önce Rocket Türkiye’yi terk ediyor mu dediniz? Bunu ima ettiyseniz bile 9 ay sonra gerçek olmuş bir şey için biz demiştik ne kadar doğru bir tabir? Sadece Webrazzi’ye sallamak için haber yapmışsınız. Sosyalmedya.co bu tarz haberleri ile resmen Webrazzi’nin altında eziliyorum imajı veriyor..
Ne olursa ne denirse densin çok güzel iş çıkardık. Herşeyiyle harika bir yıl geçirdik. Türkiye’ye yaptığımız katkılardan teşekkürlerinizi bekliyorum. Kapanma duyurusundan sonra bile bu kadar mutlu insan sadece bir Rocket çalışanı değil; e-commerce’de Türkiye’de devrim yaratacak ekiptir. İş yapmayı seviyoruz, daha çok işler başaracağız mutluluğumuz bundandır! http://pic.twitter.com/MDyJqEYs
Besbelli ki kapanma olayından Webrazzi’den sonra haberiniz oldu. Zira Webrazzi bu haberi saat 10’da geçerken siz saat 13’de ancak geçebilmişsiniz. Yazının amacı da bu noktaya yoğunlaşmış ne yazık ki.
9 ay önce o haberinizi okumuştum. Sizin gibi sitelere pirim vermemek için, yorum yazmıyordum ama artık dayanamıyorum. Eski bir Rocket Türkiye, şu anda Rocket UAE çalışanı olarak bir kaç şey de ben söyliyim size.
Rocket’a 7 ay önce başladım, söylediğiniz gibi bana aldığım fiyatın 2 katını felan teklif etmedi. Rocket dan önce çalıştığım şirkette benimle aynı pozisyonda şu an hala çalışan arkadaşlardan daha az rakama Rocket a geçtim. Şu an onlar hala benden fazla kazanıyor.
IT ekibinin yaklaşık yarısını yıllardan beri tanıdığım insanlar olduğu için az çok kimin ne aldığını biliyorduk aramızda. Çalışanlardan hiçbiri öyle bahsedildiği gibi 8-10 bin TL almıyordu.
Bu kaybı, Türkiye’nin kaybını, 400 kişinin işsiz kalmasını, Arda Kutsal azcık da olsun mantıklı düşünerek “Kayıp” olarak değerlendirirken, sizin “Biz dememişmiydik” şeklinde haber yapmanız çok üzücü.
Samwer kardeşlerin ne yaptığı beni ilgilendirmez, onların avukatlığına soyunmuyorum. Sizin bakış açınızla Webrazzi Techcrunch ın clonu, Sosyalmedya.co da Webrazzi nin kopyası. O zaman Rocket a pislik atmanın manası yok, lütfen biraz mantıklı olun.
İnternetten para kazanan insanların, yine internete para yatırmaları kadar güzel bir gelişme daha olamaz. Biz internet çalışanları olarak, “vasıfsız işçi usta başları”nın bizi yönetememelerinden sıkıldık. Bu insanlar bu işi biliyorlar ve deneme atışları yapıyor. Rocket da çalışmaya başlayan herkes, bunun bir ticaret / startup olduğunu ve yarın ne olacağını bilmeyerek başladı. Her startup da olduğu gibi.
Detayları tekrar tekrar yazmaktan yoruldum, http://irfandurmus.com/blog/rocket-turkiye-ofisinin-kapanmasi/ adresinden Rocket Türkiye’nin nasıl bir şirket olduğunu okuyabilirsiniz.
sosyalmedya.co’nun 9 ay onceki haberi bizim icin cok yararli oldu. 9 ay once web loglar uzerindeki bir anormallik uzerine, kim bu `internet bes hizmetleri a.s.’ diye arastirma yaparken ulastim. cabukca anladik ki, roket internet calisanlari sitemiz uzerinde agresif pazarlama faaliyetleri yurutmekteydiler. bu pazarlama faaliyetleri: kullanicilara spam gondererek kendi sitelerine davet etmek, sitemiz uzerinde sahte alim-satim faaliyetlerinde bulunmak, ve duzenli ve sistematik olarak urun reddederek satici uyelerimizin negatif puan almasina yol acmak idi.
sosyalmedya.co’nun haberini okur okumaz bizde diretk olarak guvenlik sistemleri programlamaya basladik. ilk olarak proxy sunucular uzerinden gelen trafigi tespit eden bir sistem, ve daha sonra siteden alisveris yapmalarini engelleyen bir sistem gelistirdik. roket internet calisanlari, pek akilli degillerdi. ornegin kimliklerini gizlemek icin onca onlem aliyor, ama yinede bir sekilde yakaliyorduk. hatta soyle diyebilirim, kimliklerini gizlemek ile ugrasmasalardi, radarimiza hic girmeyeceklerdi.
yukarida bahsettigim sadece bir guvenlik sistemimiz. her yeni bir guvenlik yetenegini devreye soktugumuz da, yeni bir yol buluyorlar, bizde tespit ettigimiz anda, yeni bir guvenlik sistemi gelistirmis oluyorduk. en sonunda diger sirketlerde calisan ese dosta sistemimiz uzerinde cesitli eksersizler yaptirtmayi denediler. ancak boyle boyle giderken, bir sure sonra deneyebilecekleri yeni yollar bitti, ve artik gidip falanca sitede birsey alip, geri gonderirmisin diye sorabilecekleri insan sayisida azaldi.
bence benzer pislikleri bir cok sirket uzerinde denediler. farkettiler, farketmediler bilmiyoruz. ancak biz sosyalmedya.co nun haberini okuduktan beri durumu takip ediyoruz.
roket internetin turkiye pazarinda olmasinin iyi taraflarida olmustur. bunlar:
a. guvenlik sistemlerimiz cok gelisti. artik banka seviyesinde.
b. turk internet kullanicisi biraz daha uyanmistir.
kullanici toplamak icin insanlara `biz uluslararasi alman sirketiyiz` gibi kulaga hos gelen seyler soyluyorlardi. simdi ki soylem ise `bağlı olduğumuz Almanya merkezli şirketin, Türkiye pazarından çıkma kararı sonucunda…`
Turk internet kullanicisi farkina vardiki, almanyadaki hans, turkiyedeki mehmet’e deger vermiyor.
c. bazilari vah vah reklam yapiyorlardi o kadar, artik yapmayacaklar diye dusunuyor. ben soyle dusunuyorum: o kadar reklam yaptilar, simdi kazanan hepsini alir.
Ofisin kapatıldığı son gün orada olmayan hiçbir kimse Rocket Internet hakkında yorum yapmasın. Kimse oraya 10 yıl çalışacağım burda diyerek gelmedi, herkes bu bir startup ve biz bunu ileri götüreceğiz diye geldi ve nitekim de harika işler yapıldı. En azından ne yaptığını bilen insanlar toplamdaki bu 1 yıllık sürecin hem bize hem Türkiye’ye ne kattığını biliyor. Sizin gibi biz demiştik, işte bildik, böyle olur habercilik onlarınki önemsiz şeklinde bir yaklaşımla yazı yazarak hiç bir faydası olmayan haberler yapmak yerine işini yapmış, test etmiş, değerlendirmiş ve bu kararı vermiştir. Bu kadar çok yapılan iş varken yazınızda, sadece kendi sitenizi övmek ve diğerlerine laf atmak bunun için de Rocket Internet i kullanmak dışında bir vasıf göremedim açıkçası. Hiç birimiz pişman değiliz, yaşadık, öğrendik, gördük yine yazsanız yine aynısını yaparız. Ofisten ayrılırken aklımızdaki ilk üzüntü bu kadar güzel bir ekipten ayrı kaldığımız içindi, işsiz kaldık diye değildi ki siz merak etmeyin biz zaten neyi bildiğimizi ve neyi bilmediğimizi biliyoruz.
Türkiye’de yarattığı veya katıldığı projeye inanmanın hep suyu çıkıyor. Büyütmeyin, abartmayın ne açılışta ne kapanışta. Yılların overclocked nerd’üyüm ne Rocket Interneti ne de herhangi bir projelerini duydum veya kullandım. Bunu söylemekteki amacım hiçbir projenin yayılımının zannettiğiniz kadar büyük olmadığı. Yani açıldı yaay, kapandı boohoo. Benim sosyal küremdeki hiçbir kullanıcının hayatında hiçbir şey değişmedi. Hepiniz çalışmaya, gelişmeye devam edin. Kötü bir amacım yok, sadece bilin istedim, iletişim ve tanıtımla ilgili hep bir sorun var. Çünkü tüm samimiyetimle söylüyorum benim ve çevremin duymaması mümkün diil. Kimseninkinin diil. Hepinize iyi günler.
Webrazzi’ye gönderme yapmak için böyle bir yazı kurgulamak sizin için de kötü repütasyon değil mi peki?